Welke Mechelaar heeft nog niet gehoord van De Grond der Dingen? Dit is een initiatief van theater ARSENAAL/LAZARUS en het museum Hof van Busleyden waarbij inwoners van Mechelen opgeroepen worden om actief mee te bouwen aan de gemeenschappelijke toekomst. De stad stelt 20.000 m² ter beschikking om een aantal voorstellen te realiseren.

Burgers die mee mogen beslissen over gemeenschappelijke grond, daar geeft Klimaan graag z’n steun aan! Door zelf ideeën in te dienen, door het initiatief mee bekendheid te geven, door actief mee te denken,…

Het klinkt alleszins mooi, maar hoe werkt het in de praktijk? Hoe maak je bijvoorbeeld met een grote groep Mechelaars een selectie uit zoveel prachtige ideeën? Het toverwoord daarvoor blijkt Hummus…

Hoe het eraan toe ging op de Grote Onderhandelingsdag kan je hieronder lezen in een uitgebreid verslag, aangeboden door Annick Thienpont van Mechelen Blogt. (Dankjewel, Annick!)

De grond der dingen : samen onderhandelen voor 80 projecten

Door Annick Thienpont geplaatst op 29 april 2019

De Grond der Dingen beleefde afgelopen zaterdag zijn onderhandelingsdag.  Voor dit stadproject konden Mechelaars gedurende 2 jaar zelf voorstellen indienen, om met een vierkante meter Mechelen beter te maken.  De stad stelt hiervoor 20.000 m2 ter beschikking.  Uiteindelijk werden 206 ideeën verzameld.   In eerdere ontmoetingsmomenten werden gelijkaardige voorstellen al samengebracht. Nu was een verdere selectie van 175 naar 80 projecten nodig.

Eerst kennismaken…

Als startmoment hielden de ongeveer 100 aanwezigen korte speeddates.  Aan de hand van 4 vragen kregen ze de kans om mekaar beter te leren kennen, en de sfeer en verwachtingen van de groep naar boven te brengen.

In de inleiding gaven Willy Thomas, artistiek leider van Arsenaal/Lazarus en bezieler van dit project,  en Sigrid Bosmans, artistiek directeur van Hof van Busleyden, het belang en het succes aan van dit project.   Voor een stad van 86.000 inwoners getuigen 206 projecten van een enorme betrokkenheid.  Ter vergelijking : in Gent liep een gelijkaardig project, waar er door 260.000 inwoners in totaal 260 projecten werden ingediend.  Zowel het theater als het museum stellen zich vragen over hun rol in de stad, en in dit project kunnen ze deze rollen op een mooie manier bundelen.   In de werkgroep zetelen ook mensen van de stadsdiensten.  Zij namen alle voorstellen mee naar de bevoegde diensten, en laten bekijken in hoeverre de ingediende voorstellen kunnen opgenomen worden in het beleid van de stad.   Ook wanneer sommige projecten het op deze dag niet halen, worden ze later mogelijk door de stad opgepikt om alsnog uit te werken.  De werkgroep wordt ondersteund door een klankbordgroep van 14 mensen.  Dit zijn stuk voor stuk gerenommeerde specialisten uit vakgebieden als bestuurskunde en burgerparticipatie, en uit de artistieke wereld.  

Nadien gingen de deelnemers weer aan de slag op de scène om de waarden en de criteria te bepalen waarmee later die dag de selectie van de projecten zou gebeuren.   Er werd een lijst van criteria vooropgesteld, die door onderhandeling hier en daar nog geschrapt of bijgestuurd werden. Er werd afgesproken om schoonheid, en het blijvend aspect van een voorstel nu uit de criteria te halen, maar zeker mee te nemen bij de latere uitvoering van de geselecteerde projecten. 

…en dan samen aan het werk

In de namiddag werden de aanwezigen ingedeeld in 12 groepen. Elke groep kreeg 15 projecten om te toetsen aan de 11 criteria die voor de middag opgesteld werden. Voor elk criterium moest een score van 0 tot 5 punten gegeven worden. Per tafel werden de 4 projecten met de hoogste score weerhouden.  Maar omdat niet altijd alles objectief te beoordelen is, was er een groene kaart beschikbaar.  Een project dat niet noodzakelijk hoog scoort, maar je wel een fijn gevoel geeft, kon je een groene kaart geven.  Ook de 24 projecten die het beste scoorden met de groene kaartjes werden aan de lijst van geselecteerde projecten toegevoegd.  

Eén van de werkgroepen knipte hun kaartjes in de hartvorm :
  “ om te kunnen stemmen met ons hart”.

Ik volgde zelf de beoordeling aan tafel 12, onder leiding van Marijke Wienen.  Er ontstonden leuke gesprekjes over de motivatie achter een bepaalde score.  In het algemeen was er een grote eensgezindheid, maar soms konden mensen elkaar nog overtuigen om de punten te wijzigen.  Voor sommige projecten kwamen de tafelgenoten spontaan met aanvullingen of alternatieven.

De mensen achter de projecten

Tussen de sessies door sprak ik met de indieners van verschillende projecten, en legde ik interessante contacten voor weer nieuwe artikels.  Philip Ceuleers en Amber Verstraelen zijn de oprichters van de duurzaamheidsas.  Zij hielden zelf al cocreatie-sessies met de mensen die op die as wonen om duurzame, ecologische en gemeenschapsversterkende initiatieven met elkaar te verbinden.  Daarover kon je op Mechelen Blogt al een uitgebreid artikel van Jan Smets lezen. 

Terwijl Leyla en Ilias Saidova poseerden voor de groepsfoto in de kruidtuin, had ik even de kans om met hun mama te praten. 

“Wij waren op bezoek in het museum en leerden daar het project kennen.  De kinderen waren meteen enthousiast om een tekening te maken en een projectvoorstel in te dienen. Leyla droomt van een speeltuin waar ook plaats is om te fietsen, en van meer groen in de stad.  Ilias pleit ervoor om alleen elektrische auto’s toe te laten in de binnenstad.  Vandaag ben ik met hen meegekomen om samen de projecten te verdedigen. “ 

De resultaten

Op het einde van de namiddag werden alle scores van de tafels verzameld, en werd er druk gerekend voor de uiteindelijke selectie van de projecten.   De zaal kreeg al een eerste overzicht maar het was onhaalbaar om in de beschikbare tijd alle berekeningen nauwkeurig af te ronden.  De organisatie beloofde de volledige lijst eerstdaags op hun website te communiceren.

En nu ?

Nu worden de geselecteerde projecten visueel uitgewerkt, om vanaf december 2019 tot en met maart 2020 tentoongesteld te worden in de grote ruimte van Hof van Busleyden, onder de titel “Wat is de grond der Dingen? “ Tegen 14 maart 2020 moet dan de definitieve selectie gemaakt zijn van de voorstellen die effectief zullen gerealiseerd worden.   

Deep Democracy

Deze onderhandelingsdag werd begeleid door Hummus, een organisatie onder leiding van Fanny Matheusen die rond de principes van Deep Democracy werkt.   Deze methode laat groepen in onderhandeling gaan, met aandacht voor alle meningen, ook de minderheidsstem, en de onderliggende emoties.  Ik sprak met een aantal mensen die net als ik al een training volgden bij Fanny.  Ik ben fan van deze aanpak en probeer hem ook ik mijn job toe te passen. Vandaag had ik de gelegenheid om tools als het gesprek op voeten en de weerberichtjes mee te oefenen.

Binnenkort de volledige lijst van geselecteerde projecten op : www.degrondderdingen.be

Wie nieuwsgierig is naar de principes van Deep Democracy, kan terecht op www.deep-democracy.be

(tekst en foto’s : Annick Thienpont)