Hoe twee enthousiaste studenten op Hagelstein een klimaatmetamorfose afdwongen

 

Vorige week kwam ik Daan Vandenberghe nog eens tegen, die in december een interview gaf over zijn klimaatambities op school. Hagelstein was toch nog niet klaar voor grote klimaatacties, zo leek het toen. Of er intussen al iets veranderd was? “De drankautomaten gaan echt weg! En we hebben nog zóveel meer gedaan!”

Dat schreeuwt om een vervolginterview! En zo zit ik een paar dagen later bij Oskar Bonte, klimaatkompaan van Daan, om een status op te maken van hun dromen en realisaties.

 

Hoe is Oskar er eigenlijk in gerold? 

“Voor ik Daan kende was ik al wel een keer vegetariër geweest, maar dan vooral omwille van het dierenleed. Ik herinner me het eerste gesprek met Daan waarin hij zijn visie op klimaat uitlegde. Toen dacht ik “Dit is hét moment, dit mag ik niet aan me laten voorbijgaan! Ik was al wel begaan met het klimaat, maar de urgentie om zaken te veranderen werd me, onder andere door het lezen van een rapport van Drawdown, steeds meer duidelijk.” 

Zo werd hij opnieuw vegetariër (dit keer voor het klimaat) en engageerde zich voor de klimaatbeweging.

Het wordt tijdens het interview al snel duidelijk dat Daan niet heeft overdreven, want Oskar vertelt over een waslijst aan successen die Climate4 Change in de voorbije 5 maanden geboekt heeft.

 

 

Terwijl Daan nog sprak over een beginnend project met plantjes voor de 1e graad, vertelt Oskar over plantjes in bijna alle klassen, en 37 klasverantwoordelijken die voor de plantjes zorgen. “Er was een aantal leerkrachten, zoals mevrouw Van Dijck, met groene vingers. Zij zorgden voor het gros van de plantjes. Dankzij hen konden we zoveel klassen gratis van plantjes voorzien. Daar zijn we hen heel dankbaar voor!” Als blijk van dank gaven ze de leerkrachten zaadblaadjes van bij Kabas, een verpakkingsvrije winkel in Mechelen. 

Ze doen duidelijk niet aan half werk! Zelfs voor de schoolvakanties hebben ze een oplossing uitgewerkt: dan komen de leden van Climate4Change de plantjes gieten. En in de grote vakantie nemen de leerlingen en leerkrachten de plantjes mee naar huis.

 

“Eén van de mooiste blijken van waardering was voor mij het moment dat mevrouw Wouters, onze godsdienstleerkracht, mij persoonlijk om een plantje voor haar klas kwam vragen.” 

 

Zelfde schaalvergroting bij hun actie rond de drankautomaten (zie vorig interview). Toen ze doorhadden dat er met hun “two man show” bij de directie weinig draagvlak zou komen voor hun wens om de drankautomaten te verwijderen, gooiden ze het over een andere boeg. Ze gingen campagne voeren en vertelden op de speelplaats aan iedereen waarom ze de drankautomaten weg wilden. Zo verzamelden ze in een week tijd 650 handtekeningen om de drankautomaten weg te stemmen. Dat ging volledig digitaal, via QR codes die de leerlingen en leerkrachten konden inscannen om de petitie te ondertekenen.

Over draagvlak gesproken! “Ze verklaarden ons voor gek dat we die drankautomaten dit jaar nog weg wilden krijgen”. Maar kijk, intussen staan ze uit en kun je er geen plastic flesjes meer uit halen! In de plaats zijn drinkfonteinen gekomen en een gratis drinkbus voor een groot aantal leerlingen. 

Sleutelwoord voor succes? Participatie is volgens Oskar essentieel is: enkel met de steun van een grote groep krijg je grote veranderingen gedaan. 

 

 

“Ze verklaarden ons voor gek dat we die drankautomaten dit jaar nog weg wilden krijgen”.

 

Mooi om zien is ook dat de positieve impact en spontane motivatie een stuk verder reiken dan ze verwacht hadden. Zo vertelt mevrouw De Wever, leerkracht Nederlands, nu veel meer over haar eigen acties voor het klimaat (drinkbus gebruiken, met de fiets naar school rijden). 

In de loop van het interview sluit ook Ignace Terwagne aan, 4e jaarsstudent en technisch manusje-van-alles bij Climate4Change. Hij werd door zijn ICT-leerkracht aangesproken, “of hij geen IT project wou doen met Climate4Change”. Dat zag hij wel zitten, en hij creëerde prompt een tool waarmee je maandelijks het verbruik van de school kan raadplegen. In combinatie met een actieplan rond energieverbruik kunnen ze op die manier heel netjes monitoren hoeveel energie ze verbruiken en, op termijn, besparen.

Ignace is één van de vele studenten die zich in de voorbije maanden aansloten bij Climate4Change. Zo hebben ze nu een stevige basis van leerlingen in de 1e, 2e en 3e graad.

 

Al zijn er beduidend minder leden uit de 2e graad ten opzichte van de andere graden. Misschien ligt het aan de de hormonale rollercoaster die toeslaat bij 14 – tot 16-jarigen? 

Een deel van de Climate4Change leerlingen zetelt in de maandelijkse Klimaatraad, die ze in april van dit jaar voor het eerst organiseerden.

“De Klimaatraad is onze grootste realisatie: een maandelijkse samenkomst van leerlingen, leerkrachten, directie en KITOS om onze klimaatprojecten te bespreken en op te volgen. Voordien zaten we soms wel 3 keer per maand bij meneer Reynders om onze projecten voor te leggen en te bespreken, dus dit is een hele verbetering in efficiëntie!” 

 

“De Klimaatraad is onze grootste realisatie: een maandelijkse samenkomst van leerlingen, leerkrachten, directie en KITOS om onze klimaatprojecten te bespreken en op te volgen.”

 

En projecten, daar hebben ze er nog wel wat in hun mouw zitten! Zowel Oskar als Ignace hebben de mond vol van een nieuw project, de “biodiverse leerzone”, waar ze een groene zone op de schoolterreinen willen ombouwen tot een biodiverse open klasruimte, een bloemenweide waar leerlingen tot rust kunnen komen in een mooi stukje natuur. Ook het energieverbruik blijft sterk in het vizier van Climate4Change. Zo hebben Daan en Nicolas, ook een vaste waarde bij Climate4Change, een enquête gemaakt om het energieverbruik in alle klaslokalen in kaart te brengen. Aan de hand van concrete instructies helpt de vragenlijst leerlingen en leerkrachten onnodige energieverbruikers te detecteren. Die inventaris is een eerste stap in de weg naar energiebesparing. Grondige aanpak, check!

Maar de fun factor is minstens even belangrijk. Zo voorzien de 1e graads leerlingen binnenkort samen met de leerkrachten veggiehapjes op de Zomerbar in de week van Pinkstermaandag. Allen daarheen! 

 

Zijn er dan geen lastige momenten? 

 

“Toch wel, zo was de logistiek van de plantactie niet altijd eenvoudig. Op een bepaald moment kregen we ineens heel veel plantjes. Stonden we daar met 30 plantjes, maar geen bloempotten om ze mee in de klas te zetten! Toen hebben we een oproep gedaan aan medeleerlingen om bloempotjes te verzamelen en mee te brengen.” 

Ook vertelt Oskar: “Niet alle deelnemers aan onze eerste brainstorm maken nu actief deel uit van Climate4Change. Doordat we zo ambitieus waren en snel wilden gaan, zijn we misschien ook wel wat mensen kwijtgeraakt onderweg. Al willen we graag veel zaken realiseren, er moet een draagvlak zijn om grootse dingen te doen. En een mindshift kost tijd!”

 

“Een belangrijk aspect van onze functie blijft toch het opzoeken van de controverse.”

 

“Een belangrijk aspect van onze functie blijft ook het opzoeken van de controverse: als je alle zaken die je in de omgeving ziet zonder vragen accepteert, dan krijg je niet de noodzakelijke wisselwerking om dingen te veranderen. Maar die rol is niet altijd eenvoudig, want je dwingt mensen kritisch na te denken over zaken waar ze normaliter niet stil bij staan.” 

Moraal van het verhaal? Wie iets voor het klimaat wilt doen heeft geduld, een flinke portie moed én enthousiasme nodig. 

Biodiverse zones, energiebesparingen, een heuse Klimaatraad… De toekomst voor het klimaat ziet er in ineens een heel stuk rooskleuriger uit op Hagelstein. En die positieve vibe is aanstekelijk besef ik wanneer ik vanuit mijn werkkamer naar buiten kijk. We kunnen wel degelijk zaken veranderen. Snel maar eens een mail naar de burgemeester van Kruibeke sturen, om werk te maken van maandelijkse vergaderingen met onze werkgroep Klimaat!