Denkpiste: een Klimaan-wooncoöperatie

Denkpiste: een Klimaan-wooncoöperatie

door | nov 11, 2018

Betaalbaar, duurzaam en flexibel: zo willen we wonen in de toekomst. Hoe realiseren we dat? Bijvoorbeeld door samen te investeren in een wooncoöperatie. Het is een van de intrigerende ideeën op onze Klimaantafel, al heeft het nog tijd nodig om te rijpen.

Voor iedereen interessant

Waarom dit idee? Omdat onze huidige manier van wonen niet is afgestemd op de toekomst. We zien drie pijnpunten. Zowat iedereen zal minstens één ervan herkennen.

  • Allereerst, betaalbaar wonen is niet evident: sociale huurders belanden op wachtlijsten, anderen komen net boven de voorwaarden voor de sociale huurmarkt uit en vechten tegen de uit-de-pan-swingende prijzen op de private eigendomsmarkt.
  • Ten tweede, op vlak van duurzaamheid laten we kansen liggen. Wie toch een woning kan kopen, soupeert daarbij vaak het ganse budget op, zodat er geen ruimte vrij is voor een duurzame renovatie. En wie het wel kan betalen, ziet de rompslomp van een renovatie vaak niet zitten.
  • En ten derde, heel wat woningen voldoen eigenlijk niet meer aan de noden van hun bewoners. Onze woonnoden fluctueren tijdens ons leven: wat een single zoekt is iets anders dan de ruimte die een jong gezin beoogt, de wensen veranderen weer wanneer er pubers rondlopen en nog eens wanneer de jonge nestverlaters de deur achter zich dichttrekken.

Een coöperatief woonmodel kan het verschil maken

Een denkoefening: een coöperatieve beweging investeert in duurzame woonunits van verschillende grootteordes, afgestemd op uiteenlopende woonbehoeften. Alle units beantwoorden aan de best beschikbare oplossingen op het gebied van duurzaamheid (EPB-normen van 2020 voor de technieken, en een duurzame gebouwschil die futureproof is, zodat het gebouw op termijn klimaatneutraal kan worden).

Begrippen als eigenaar, huurder en verhuurder worden verleden tijd. Burgers kopen aandelen van de coöperatie, die wonen als een dienst aanbiedt,  en worden zo mede-eigenaar van het vastgoed waarin ze wonen. Ze huren als het ware bij zichzelf. Het resultaat: iedereen geniet van betaalbaar en duurzaam wonen, aangepast aan de noden van het moment. Dit concept, ergens tussen huren en kopen in, wordt ook wel de ‘hybride woningmarkt’ genoemd.

Onderzocht voor onze regio

Onze streekintercommunale IGEMO zocht het uit: ‘De Hybride Woningmarkt, een mooi concept, maar is dit ook haalbaar?’ was de vraag. Het resultaat van de studie was: ja, binnen een bepaald kader is het zeker haalbaar.

Eén van de belangrijke vragen: waar komt het kapitaal vandaan, waarmee de coöperatie in vastgoed investeert? Dat kan van de bewoners komen. Bewoners die aandelen kopen worden daarvoor beloond met een korting op de huurprijs. Daarnaast kan het ook van externe investeerders komen, bijvoorbeeld van andere burgers (kandidaat-huurders of sympathisanten), pensioenfondsen of investeringsmaatschappijen. Investeren is ook voor hen interessant, want ze krijgen jaarlijks een dividend op hun aandelen.

De overheid kan ook een belangrijke rol spelen, door dit coöperatief woonmodel te ondersteunen met fiscale voordelen.

Wil je meebouwen aan dit idee?

Zoals gezegd, voor Klimaan is een concrete instap in dit verhaal nog toekomstmuziek. We zijn zelfs niet zeker of het er ooit van komt. Wel zien we in dit model kansen om wonen betaalbaarder, duurzamer en flexibeler te maken. Al één belofte: als Klimaan ooit werk maakt van een wooncoöperatie, zullen we ons aan de coöperatieve ICA-principes houden.

Vind je coöperatief wonen ook een prikkelend idee? Blijf dan zeker verbonden met onze beweging, die breed nadenkt over een duurzame toekomst. Schrijf je in voor de nieuwsbrief of word lid van Klimaan.

Je verder inlezen over wooncoöperaties kan hier: