We kregen deze interessante vraag van Elke van Opstal of ze het beste werkende halogeen- en gloeilampen zo snel mogelijk zou vervangen door led of niet.
Stel dat we een lamp NIET vervangen, maar wachten tot ze kapot gaan. Dat lijkt het meest logische om te doen. We betalen dan iets later de prijs van de led-lamp. Dit maakt dus bijna geen verschil, want de prijs van ledlampen zal niet veel meer dalen. We betalen wel de extra energie die de halogeenlamp verbruikt en we gooien niets weg dat nog werkt.
De extra kosten voor de energie is makkelijk te berekenen. Een halogeenlamp verbruikt ongeveer 8 keer meer en een gloeilamp ongeveer 10 keer meer dan een moderne led-lamp. Stel dat je 5 halogeenlampen van 50 W hebt die het nog een jaartje uithouden en je ongeveer 4 uur per dag laat branden, dan kost je dat 365 kWh per jaar. De ledlampen zouden maar 45 kWh per jaar verbruiken. 5 halogeenlampen verbruiken dus 320 kWh meer per jaar dan dezelfde lichtopbrengst met LED technologie.
Als je 25 cent per kWh betaalt, kost het houden van je 5 halogeenlampen je dus 80 € meer per jaar. Een extreem hoog bedrag!
Iets weggooien dat nog werkt is echter een zonde, maar omdat de productiekost veel lager is dan de energiekost is deze uitzondering toegelaten. Zelfs als je weet dat het smelten van glas toch een vrij energie-intense bezigheid is. Een halogeenlamp gaat ook veel minder lang mee. Je moet dus echt wel geld teveel hebben als je zou beslissen om een halogeenlamp nog te vervangen door een nieuwe halogeenlamp. Je kan deze lampen dus best gewoon zo snel mogelijk naar het containerpark brengen.
De eindconclusie is dus dat het vervangen van werkende halogeen- en gloeilampen ZEKER MAG! Wat zeg ik: het zou bijna verplicht moeten worden ze zo snel mogelijk te vervangen. Het is dus de grote uitzondering op de regel omdat hun (primaire) energieverbruik extreem veel hoger ligt dan de energie om de lampen te maken.
Maar er is meer: Lampen gebruiken ook allemaal energie op hetzelfde moment, namelijk als het donker wordt. Hiervoor heb je een energiesysteem nodig dat zeer veel vermogen kan leveren op piekmomenten. Het energiedebat zou al een heel stuk eenvoudiger geweest zijn als er geen enkele halogeen- of gloeilamp meer zou worden gebruikt en de bestaande dus zo snel mogelijk zouden worden vervangen. Doen dus, zo snel mogelijk, zodat we daar ook de energietransitie kunnen aanvangen.
Ook als je halogeenlampen hebt op 12V is dezelfde berekening als hierboven te maken, behalve dan dat je ook de transformator moet vervangen. De oude transformator is immers een echte mastodont omdat hij de extreme energievraag van halogeen moet kunnen leveren. Je moet dus rekenen op een extra kost van een 10 à 20 € voor een nieuwe (veel kleinere) transformator en wat installatiewerk. Maar eens dat werk is uitgevoerd, kan je ook genieten van die enorme besparing op je energiefactuur.
Eigenlijk hadden de halogeenlampen dus ook direct verboden moeten worden door de Europese Unie zoals bij de gloeilampen. Maar dat is door wat slim lobbywerk wat uitgesteld. vanaf 1 september 2018 mogen ze gelukkig ook niet meer worden verkocht.
En als extra: Spaarlampen vervangen of niet, dat is veel moeilijker. Spaarlampen zijn soms gevaarlijk. Ze bevatten gasvormig kwik, wat extreem ongezond is (kankers) bij breuk. Heb je dus spaarlampen met een enkele mantel (waarvan je dus de gloeibuisjes ziet) dan stel ik voor om ze direct te vervangen, zeker als ze ergens hangen waar er een grotere kans op breuk is. Heb je spaarlampen met een extra mantel rond de gloeibuisjes, dan heb je geen risico, dan zou ik ze zo laten en wachten tot ze uitgaan. TL vervangen door LED : TL is extreem zuinig, het verbruik is maar 2 tot 3 keer meer dan led. TL zou ik dus in bijna alle gevallen laten hangen, omdat je voor een TL naar LED armatuur inderdaad ook de starter in vele gevallen moet aanpassen. Dat zijn vrij hoge kosten als dit maar maximum 1/3 energiewinst oplevert
Een evenement over klimaat in Mechelen, dat moet iets van Klimaan zijn? Nee hoor. Binnen enkele weken vindt er in Transit M een Wereldmeerdaagse over klimaat plaats. Niet voor ons, wij behoren niet tot de doelgroep. De meeste Klimaan-sympathisanten zijn het eerste jaar van het secundair onderwijs immers al lang ontgroeid. Wat kunnen we wel doen? Een handje toesteken tijdens het evenement.
Heb jij tussen 11 maart en 22 maart tijd vrij tijdens de schooluren? Ga dan een half dagje, een dag of een paar dagen helpen op de Wereldmeerdaagse. Je begeleidt er 12- en 13-jarigen bij een speelse opdracht aan een doe-standje op de ‘Wereldmarkt’.
De thema’s van de Wereldmeerdaagse: het klimaat en het leven op het land en in het water, thema’s die Klimaan nauw aan het hart liggen. Door te gaan helpen stoom je mee een nieuwe generatie klimaatbewuste jongeren klaar.
Piekfijn
Het wordt de eerste editie van de Wereldmeerdaagse in Mechelen. In Brasschaat is dit ondertussen een bekend evenement, dat om de twee jaar doorgaat. Op beide locaties samen zullen dit jaar 10.000 jongeren bereikt worden. Een evenement om u tegen te zeggen dus.
Uit eigen ervaring weet ik dat de Wereldmeerdaagse tot in de puntjes georganiseerd is. Twee jaar geleden ging ik helpen, toen het nog in Boom was. Je krijgt een uitgewerkt scenario van de workshop die je begeleidt en alle materiaal is op de stand voorzien. Het zijn korte, plezierige opdrachten die bijblijven.
Praktisch
De Wereldmeerdaagse loopt van 11 maart tot en met 22 maart in Transit M in Mechelen, vlakbij de UGC Cinema’s en de Nekkerhal (op 5 minuten van Station Nekkerspoel en met veel parkeerplaatsen in de buurt).
Je kiest zelf hoeveel tijd je besteedt: een halve of een hele dag, meerdere halve dagen…
Je kunt aangeven welke taken je het best liggen.
Ook mooi: voor elke halve dag die je komt helpen, schenkt Mundio vzw (de organisator van de Wereldmeerdaagse) 7,5 euro aan een organisatie die jij kiest.
Overtuigd? Of meer uitleg nodig?
Marleen Schouwenaars coördineert de vrijwilligerswerking in Mechelen. Bel of mail haar voor een woordje uitleg. Mail: marleen.schouwenaars@telenet.be Bel: 0495 36 54 50 – 015 52 82 69
Kijk eens aan!
Zo knap zag de Wereldmeerdaagse eruit in 2015. Indrukwekkend toch?
Gisteren zag ik een fantastische uitzending op Canvas. Een klimaatbetoog waar extreem helder het klimaatprobleem wordt geschetst en wat we er allemaal aan kunnen doen. Het is een uitzending die echt iedereen moet gezien hebben. We moeten immers het klimaatdebat zo snel mogelijk transformeren in echte aanpassingen en oplossingen. Bind dus je klimaatontkennende Nonkel, Oma, Neef, vriend of vriendin vast voor de tv. Praat erover en en ga aan het werk om er samen voor te zorgen dat we onze kinderen dezelfde wereld kunnen schenken op hun oude dag als wij. We hebben nog 12 jaar en al de oplossingen bestaan! Tijd om ze massaal en snel toe te passen.
Lezing van Nic Balthazar over de toekomst van ons klimaat, vanuit de Aula van de Universiteit Gent (2019, BEL, 60 min)
Citamine – vitamine voor de stad, is een initiatief gegroeid uit “groenzucht” in de stad. Opgericht omdat:
meer mensen in de stad leven
dan op het platteland
steden minder plaats, groen en
schone lucht hebben
groen de lucht zuivert, het
humeur verbetert én lekker kan zijn
meer en meer mensen groenten,
fruit of kruiden willen kweken maar
er de plaats niet voor hebben
of niet goed weten hoe aan een
moestuintje te beginnen
het fijn is om samen met buren
te moestuinieren en te oogsten
we van Mechelen een “eetbare
stad” willen maken
Dankzij subsidies van Stad Mechelen, in het kader van Klimaatneutrale initiatieven en Buurten, kan Citamine meteen concreet aan de slag, door:
10 moestuinbakken te ontwikkelen
en te plaatsen
plantklaar
in voortuinen, op terrassen of
daken
met uitleg op een duurzaam bord
in de bak
en ook in het “echt”, want onze
“stadsboerin” Sofie komt uitleg geven op zaai-, plant & onderhoudsmomenten
mee zorgen voor eetbare
opbrengst
die de groep mensen die de
moestuin verzorgden kunnen oogsten.
Op termijn willen we uitbreiden en de stad ook
op andere manieren groener, schoner, fijner en mooier maken. Door gemakkelijk,
flexibel, open en beschikbaar, gratis of betaalbaar:
te inspireren en helpen met het
planten en verzorgen van (eetbaar) groen op andere plekken
mensen te helpen om regenwater
op te vangen om hun moes-, fruit- en kruidenbakken mee te bevloeien
nieuwe, mooie, handige en
duurzame moestuin- en plantenbakken te ontwikkelen
stadslandbouw op grotere schaal
te stimuleren
de grijze platte daken groen te
maken en tot nieuwe landbouwplek om te vormen
in elke buurt mensen samen te brengen
rond gewassen, planten, kruiden en bomen
andere thema’s als vitamine
voor de stad te ontwikkelen.
Om dat waar te maken, zijn we op dit moment
op zoek naar:
10 plaatsen voor onze gratis
eerste moesbakken op maat
en dus naar 10 mensen,
gezinnen, groepen of organisaties, met of zonder groene vingers, met genoeg
plaats én met goesting om voor de moestuintjes te zorgen.
Heb je plaats, interesse en/of wil je op de
hoogte worden gebracht van onze activiteiten, tips, blogs, foto’, inspirerende
voorbeelden, …?
We mogen terugblikken
op een intensief opstartjaar voor Klimaan. Exact een jaar geleden organiseerden
we schoorvoetend een eerste bijeenkomst in het zaaltje achter de Hanekeef. Of
er animo was voor het opstarten van een duurzame energiecoöperatie was toen de
vraag. Het enthousiasme om collectief hier onze schouders onder te zetten was
van toen af aan niet meer te stoppen.
Klimaan groeide uit tot een burgerbeweging die luidop durft nadenken over de huidige uitdagingen die op ons afkomen. De discussies werden opengetrokken en naast energie werden andere onderwerpen die aan de basis liggen van een duurzame welvaart onder de loep genomen. We discussiëren over systeemfouten binnen onze economie en welke disruptieve veranderingen nodig zijn om te ‘herdemocratiseren’.
Van grote vragen naar lokale antwoorden
Maar terzelfdertijd proberen we deze hamvragen ook door te vertalen naar zeer concrete en tastbare acties die we lokaal kunnen ondernemen. We zitten namelijk in hetzelfde schuitje: we willen niet bij de pakken blijven zitten, maar hoe beginnen we hier aan?
Het kan overweldigend aanvoelen wanneer je op je eentje nadenkt over hoe we bv. het landbouwsysteem duurzamer kunnen maken. Wanneer de vragen binnen Klimaan besproken werden, kwamen we tot de conclusie dat door partnerschappen aan te gaan met de talloze lokaal verankerde initiatieven het mogelijk zou moeten zijn voor elke inwoner van onze regio om maximaal 15 minuten te fietsen tot aan duurzaam lokaal geteelde groenten en fruit of diens verdeelpunt.
Klimaan vertelt duidelijk een verhaal dat bij de mensen ‘binnenkomt’. Ons economisch systeem barst uit zijn voegen, het dogmatische groeidenken moet dringend op de schop. Waarom zouden we akkoord zijn met het onduurzaam organiseren van onze vitale infrastructuur (denk aan landbouw, mobiliteit, energie,…) achter gesloten deuren, waar geen democratische controle is en waar de winst wegvloeit naar de zakken van enkelen die niet in het algemene belang denken? ‘Naïef’ denkt u, wanneer we ons sterk maken hier een alternatief voor te ontwikkelen? ‘Het komt door de leeftijd, later weet je wel beter en laat je dat ‘wereld verbeteren’ wel varen’ zei mijn peter bij Kerst 2018. Niets is minder waar. Een beweging van geëngageerde actieve burgers kan zo krachtig zijn dat geen enkele uitdaging uit de weg moet worden gegaan.
Een machteloos gevoel wanneer je naar het journaal kijkt? Of naar zo’n compilatie van het voorbije jaar dat op een campagnefilm van Greenpeace lijkt wanneer achtereenvolgens de extreme weersomstandigheden, de vluchtelingenstromen en de recordhoogtes aan temperaturen in één adem worden genoemd. Klimaan creëert een kanaal om van dat machteloos gevoel af te geraken en het heft in handen te nemen.
De uitdaging is namelijk niet meer puur technologisch van aard. We weten wat er moet gebeuren, wat effectieve strategien zijn zoals in de eerste plaats het versneld afbouwen van onze energievraag en vervolgens het massaal installeren van hernieuwbare energie. We moeten het duurzaam beheer van onze vitale ‘commons’ zoals gezonde lucht en water terug beheersbaar maken. We moeten inzetten op lokale oplossingen zoals deelmobiliteit en stadslandbouw waarvan de meerwaarde ook lokaal verdeeld en geherinvesteerd kan worden. Klimaan gelooft in het herwaarderen van partnerschappen en het creëren van synergiën tussen de verschillende bestaande organisaties. Door massaal gezamenlijk ons schouders hier onder te zetten zullen we bakens kunnen verzetten.
Collectief engagement
Zoals Dirk Holemans in zijn boek ‘vrijheid en zekerheid’ schrijft is er een samenhang tussen de groei van de individuele vrijheid en de stijging van de collectieve onmacht. We zijn het vermogen kwijtgespeeld om collectieve actie te ondernemen, ook al staan de grootste uitdagingen aller tijden ons op te wachten. De samenhorigheid en het wij-gevoel zie je momenteel alleen maar wanneer de Rode Duivels moeten scoren.
Wij willen scoren met een nieuw verhaal. We hebben de Klimaanrecepten in huis om de apathie in empathie en collectief engagement om te zetten. Het huidige politieke debat wordt gedomineerd door argumentenstromen rond angst, identiteit en de noodzaak aan doorgedreven economische groei. We zetten een alternatief daartegenover, over een samenwerkingseconomie met een maatschappelijke maatstaf. We herorganiseren ons en fixen het publieke debat.
Inclusieve burgerparticipatie om onze vitale welvaartsinfrastructuur (grond, energie, lucht en water) onder duurzaam beheer te brengen. Voor minder doen we’t niet.
Klimaan, we wensen dat je een opportuniteit vormt om onze democratie te herstellen en de transitie waar te maken.
Ons logo benadrukt de burgerbeweging die hier achter zit. Iedereen aan boord houden en echte participatie zal voor ons werken met volgende kerningrediënten: gelijkheid (iedereen is welkom), onafhankelijkheid van de beweging en rechtstreekse eigenaarschap voor burgers.
Het speelveld verandert vanaf nu voorgoed. Burgers zitten niet langer in de tribune toe te kijken als passieve consumenten of het electoraat. Burgers nemen hun rol op en staan naast de overheid en het bedrijfsleven als evenwaardige speler op het veld.
Klimaan betekent de hoop die we koesteren. De energie die door onze aderen stroomt wanneer we samen komen en aan zinvolle dingen werken.
Het klimaatprobleem… en de talrijke discussies daarover. Zijn we werkelijk zo verknocht aan olie? Kunnen we niet anders dan onze planeet om zeep helpen?
Volgens mij wel. Ik heb het op mezelf onderzocht en het is perfect mogelijk om snel een grote brok van al je directe olie- en gasverbruik gewoon te laten vallen. Dat is drastisch, maar wel perfect mogelijk. Ik kan het bewijzen, want ik heb van die leuke grafiekjes (hieronder) waarop je soms ook kan aflezen welke gigantische sommen ik heb bespaard. Maar dat is maar 1 kant van het verhaal. Het dient gezegd te worden: het kost soms ook echt meer moeite. De fiets op, inplaats van wat te suffen in de file. Die verwarming weer afgezet en ik wou het eens echt gezellig warm hebben. Altijd al die toestellen op waakstand uitzetten…
Maar de meeste uitstoot zit in de portefeuille: daar goed uitkijken aan wat je je centen uitgeeft is ook niet altijd zo makkelijk: niet teveel verpakkingen, het komt toch van niet te ver? Vlees laat ik liever, die uitstoot is echt extreem… .
Kortom, ja, we kunnen met z’n allen echt heel veel doen. Zeker omdat we een volkje zijn dat echt bovengemiddeld veel CO2 laat vliegen. Mensen die zoveel geld niet hebben, kunnen onze impact echt niet evenaren.
En ik weet dat ik heel kort ben in dit berichtje. Mensen lezen niet graag lange berichten, daarom. Maar als je me kent, zou je weten dat het me menens is. Ik wil gewoon helemaal geen CO2 meer uitstoten, wat het ook van me vraagt. De impact is simpelweg veel te groot.
Dus ja, dat is mijn conclusie. We kunnen, als we willen, met z’n allen heel veel doen. Maar kunnen we vermijden dat onze planeet om zeep gaat?
Daarvoor is een systeemverandering nodig. Dat kunnen we niet oplossen binnen de huidige structuren. En liefst geen 7e staatshervorming hé, met nog meer ministers… Neen, want het zijn niet de regeringen die beslissen om heel veel of absurt veel uitstoot te tolereren in ruil voor meer winst. Dat doen onze geliefde bedrijven. Zolang het lucratief is om olie op te pompen, doen die bedrijven dat, want winst is alles. Zolang we allemaal blijven bibberen als een multinational dreigt te vertrekken uit onze contreiën. Zolang hebben zij de macht, de macht om niets te veranderen. Maar bedrijven hebben consumptie nodig. En consumptie, dat zijn wij. Als wij wel letten op wat we doen, in plaats van de bedrijven, moeten die wel veranderen. Dat is niet zo makkelijk, dat gaat beter met goede wetten. Maar pas op, dit geldt niet voor alle bedrijven. Sommigen hebben zoveel macht, dat ze kunnen doen en laten wat ze willen en wat willen ze: volgens mij meer winst.
Het echte antwoord op de vraag of we niets anders kunnen dan onze planeet om zeep helpen, is verbazingwekkend simpel: we moeten meer met minder.
Als we echt allemaal meer leren genieten van minder, dan is het mogelijk om op een duurzame manier op deze planeet verder te leven. Als we meer moeite doen met minder comfort. Als we meer inkopen bij minder grote winkels. Als we meer plezier hebben met minder kinderen. Als meer gigantische bedrijven beslissen om minder winst te maken, minder anderen uit te buiten. Als dat mogelijk is, dan winnen we de planeet.
Enkel als we dat ervoor over hebben, kunnen wij dezelfde wereld, zoals wij die gekend hebben, aan onze kinderen schenken. Het lijkt een opgave en dat is het ook zeker, maar ik wil graag eindigen in schoonheid. Van al die dingen die ik mezelf al heb “ontdaan”, heb ik meestal veel extra plezier, genot en strijdlust gekregen. Ik ben ook gaan beseffen dat de weg naar het doel soms mooier is dan het doel zelf.
Maar doe het snel, dat veranderen. Het is nodig, volgens het laatste IPCC rapport hebben we nog maar 12 jaar om meer dan de helft van al onze CO2 uitstoot te vermijden. Daarna neemt de methaan uit de permafrost over… Het is een ongelofelijke opdracht, waarvoor wel wat nieuwe kennis vereist is. Benieuwd of wij als mensheid het pleit gaan halen of niet.
