door Wim De Saeger | feb 25, 2019
We kregen deze interessante vraag van Elke van Opstal of ze het beste werkende halogeen- en gloeilampen zo snel mogelijk zou vervangen door led of niet.
Stel dat we een lamp NIET vervangen, maar wachten tot ze kapot gaan. Dat lijkt het meest logische om te doen. We betalen dan iets later de prijs van de led-lamp. Dit maakt dus bijna geen verschil, want de prijs van ledlampen zal niet veel meer dalen. We betalen wel de extra energie die de halogeenlamp verbruikt en we gooien niets weg dat nog werkt.
De extra kosten voor de energie is makkelijk te berekenen. Een halogeenlamp verbruikt ongeveer 8 keer meer en een gloeilamp ongeveer 10 keer meer dan een moderne led-lamp. Stel dat je 5 halogeenlampen van 50 W hebt die het nog een jaartje uithouden en je ongeveer 4 uur per dag laat branden, dan kost je dat 365 kWh per jaar. De ledlampen zouden maar 45 kWh per jaar verbruiken. 5 halogeenlampen verbruiken dus 320 kWh meer per jaar dan dezelfde lichtopbrengst met LED technologie.
Als je 25 cent per kWh betaalt, kost het houden van je 5 halogeenlampen je dus 80 € meer per jaar. Een extreem hoog bedrag!
Iets weggooien dat nog werkt is echter een zonde, maar omdat de productiekost veel lager is dan de energiekost is deze uitzondering toegelaten. Zelfs als je weet dat het smelten van glas toch een vrij energie-intense bezigheid is. Een halogeenlamp gaat ook veel minder lang mee. Je moet dus echt wel geld teveel hebben als je zou beslissen om een halogeenlamp nog te vervangen door een nieuwe halogeenlamp. Je kan deze lampen dus best gewoon zo snel mogelijk naar het containerpark brengen.
De eindconclusie is dus dat het vervangen van werkende halogeen- en gloeilampen ZEKER MAG! Wat zeg ik: het zou bijna verplicht moeten worden ze zo snel mogelijk te vervangen. Het is dus de grote uitzondering op de regel omdat hun (primaire) energieverbruik extreem veel hoger ligt dan de energie om de lampen te maken.
Maar er is meer: Lampen gebruiken ook allemaal energie op hetzelfde moment, namelijk als het donker wordt. Hiervoor heb je een energiesysteem nodig dat zeer veel vermogen kan leveren op piekmomenten. Het energiedebat zou al een heel stuk eenvoudiger geweest zijn als er geen enkele halogeen- of gloeilamp meer zou worden gebruikt en de bestaande dus zo snel mogelijk zouden worden vervangen. Doen dus, zo snel mogelijk, zodat we daar ook de energietransitie kunnen aanvangen.
Ook als je halogeenlampen hebt op 12V is dezelfde berekening als hierboven te maken, behalve dan dat je ook de transformator moet vervangen. De oude transformator is immers een echte mastodont omdat hij de extreme energievraag van halogeen moet kunnen leveren. Je moet dus rekenen op een extra kost van een 10 à 20 € voor een nieuwe (veel kleinere) transformator en wat installatiewerk. Maar eens dat werk is uitgevoerd, kan je ook genieten van die enorme besparing op je energiefactuur.
Eigenlijk hadden de halogeenlampen dus ook direct verboden moeten worden door de Europese Unie zoals bij de gloeilampen. Maar dat is door wat slim lobbywerk wat uitgesteld. vanaf 1 september 2018 mogen ze gelukkig ook niet meer worden verkocht.
En als extra: Spaarlampen vervangen of niet, dat is veel moeilijker. Spaarlampen zijn soms gevaarlijk. Ze bevatten gasvormig kwik, wat extreem ongezond is (kankers) bij breuk. Heb je dus spaarlampen met een enkele mantel (waarvan je dus de gloeibuisjes ziet) dan stel ik voor om ze direct te vervangen, zeker als ze ergens hangen waar er een grotere kans op breuk is. Heb je spaarlampen met een extra mantel rond de gloeibuisjes, dan heb je geen risico, dan zou ik ze zo laten en wachten tot ze uitgaan.
TL vervangen door LED : TL is extreem zuinig, het verbruik is maar 2 tot 3 keer meer dan led. TL zou ik dus in bijna alle gevallen laten hangen, omdat je voor een TL naar LED armatuur inderdaad ook de starter in vele gevallen moet aanpassen. Dat zijn vrij hoge kosten als dit maar maximum 1/3 energiewinst oplevert
door Fabienne Bogaers | okt 28, 2018
Waarom kiezen voor LED verlichting?
We maken het graag gezellig en verlichten onze woning en werkplekken dan weer intensiever. Maar de electriciteitrekening en het verbruik van klassieke verlichting kan flink tegenvallen. LED verlichting mag dan wel iets duurder zijn, ze gaat vooral flink langer mee. Vergeleken met gloei- en halogeenlampen besparen ledlampen snel 80 tot 90% energie. We zijn nog maar net gewend aan de spaarlamp, nu zijn het de LED lampen die aan een opmars bezig zijn, want ze zijn nog eens een stuk zuiniger dan spaarlampen.
LED verlichting, wat is dat juist?
LED staat voor ‘Light Emitting Diode’ (licht uitstralende diode). LED lampjes worden al sinds de jaren zestig gebruikt in elektronische toestellen, Bijvoorbeeld als standby lampje van de televisie. LED lampen gebruiken heel weinig energie, Ze worden nauwelijks warm en zijn erg klein en tegelijkertijd heel robuust. Ze werden in het begin gebruikt als bijverlichting, maar omdat ze zo energiezuinig zijn, is men ze verder gaan ontwikkelen. Ondertussen geven de kleine wondertjes voldoende licht om te kunnen dienen als volwaardige verlichting. LED lampen zijn enorm energiezuinig en efficiënt en hebben een lange levensduur. Als ze toch aan vervanging toe zijn, is dat onderhoud geen enkel probleem.
De voordelen van LED op een rijtje…
- LED is een stuk zuiniger dan gloei- en halogeenlampen. Een gloeilamp verbruikt tussen de 20 en 65 Watt energie terwijl LED verlichting maar 4 tot 12 Watt energie verbruikt. Op spaarlampen kan ongeveer 30% tot 50% energie bespaard worden met ledlampen. Ze zijn er tegenwoordig in alle maten en vormen, Een ledlamp is inmiddels voor zowat elk armatuur verkrijgbaar.
- Duurzaam en veilig: 10 Ledlampen die zo’n 3 uur per dag branden, stoten 211 kg minder CO2 uit per jaar dan gloeilampen. Spaarlampen moet je op voldoende afstand plaatsen en niet gebruiken als lees,- bureau,- of bedlamp want ze kunnen behoorlijk warm worden. Ledlampen zetten stroom om in licht en niet in warmte. Hierdoor is de kans een stuk kleiner dat je je vingers verbrandt aan LED verlichting. Een ledlamp heeft dus een andere verlichtingstechniek, is er geen kwik nodig zoals bij spaarlampen. Een defecte ledlamp hoeft dan ook niet bij het chemisch afval worden gedeponeerd. Spaarlampen helaas wel. In tegenstelling tot de gloeilamp (en in mindere mate de halogeen- en spaarlamp) is een ledlamp aanzienlijk steviger gebouwd.
- Meteen licht van elke type, LED-verlichting heeft geen opwarmtijd nodig. Zodra je de ledlamp aanzet, krijg je meteen het volle lichtvermogen. LED verlichting geeft scherp wit licht, maar je kan LED verlichting krijgen in de gewenste lichtkleur of lichtintensiteit. Er zijn zelfs ledlampen die je met behulp van een afstandsbediening van kleur kunt laten veranderen. En een ledlamp is inmiddels voor elk armatuur verkrijgbaar.
- LED brengt sfeer en is dimbaar. Waar je vroeger nog een dure LED dimmer moest aanschaffen zijn er tegenwoordig ook LED lampen verkrijgbaar met de standaard fitting. Hier zit een ‘step’ dimfunctie in verwerkt waardoor geen dimmer meer nodig is. Je kan met iedere bestaande schakelaar in huis het licht helemaal naar eigen hand zetten. Vraag om zeker te zijn altijd even aan de verkoper of de ledlamp van jouw keuze inderdaad dimbaar is. Ledlampen flikkeren niet en zijn daardoor rustiger voor de ogen.
Ook zin om wat lampen in je woning te vervangen?
Bekijk dan zeker even de samen aankoopactie LED OP!. Dit initiatief werd in samenwerking met de stad Mechelen en Klimaan opgezet en je kan nog steeds voorinschrijven.Ondertussen is de actie uitgebreid voor Willebroek, Bonheiden en Duffel. Ga zeker een kijkje nemen!
door Wim De Saeger | okt 28, 2018
Moet ik mijn armaturen vervangen als ik LED-lampen wil gebruiken?
Ledverlichting bestaat in allerlei vormen. Er bestaan zowel volledige armaturen als aparte lampen. Wanneer men een oude lamp of spot vervangt door een LED dan noemt men dit retrofitting. Hierbij wordt het armatuur behouden en gaat men de lampen vervangen door een Ledlamp die in het armatuur past. Om te weten welke LED je moet kopen, kijk je best naar de voet van je huidige lamp.
Hieronder worden de meest voorkomende lampen weergegeven:
Standaard fittings
E27 E14
E27 en E14 zijn lampen met een schroefdraad, dit zijn de lampen die het vaakst gebruikt worden in luchters, leeslampen, lampenkap… Deze komen het meest voor als gloei-, halogeen- of spaarlamp.
Bajonetfittings
B15 B22
Halogeen spots
GU10 MR11/G4/GU4 MR16/GU5 3 G6 35/GY6 35
GU10, MR16 en MR11 zijn spots. MR16 en MR11 worden meestal gebruikt voor 12V toepassingen (in vochtige ruimtes). De pinnen bij MR11 staan dichter bij elkaar dan bij MR16 maar om zeker te zijn meet je best de spot. MR16 spots zijn 5 cm in diameter, MR11 slechts 3,5 cm. GU10 zijn de meest voorkomende halogeenspots, de pinnen staan het verst uiteen, zijn dikker en hebben aan de onderkant een uitstulping.
AR111/G53 GX53 G9 R7s
De overige lampvoeten (AR111, GX53, G9 en R7s) zijn zeer specifiek en gemakkelijk te onderscheiden van de rest.
TL-lampen
T5 T8/G13 T12
T5, T8 en T12 zijn TL-lampen. Hierbij moet je niet alleen kijken naar de lampvoet maar ook naar de lengte van de lamp. T8 en T12 maken gebruiken van dezelfde voet maar een T12 is veel dikker en verbruikt meer elektriciteit, sowieso kan deze vervangen worden door een T8 dus hier maakt het verschil niets uit voor de keuze LED. T5 lampen zijn zeer dun en de pinnen staan ook dichter bij elkaar.
Maar er bestaan dus ook volledige LED-armaturen ter vervanging van een oud armatuur. Deze maken optimaler gebruik van de werking van LED waardoor het licht beter verspreid wordt en de hoogste besparing bekomen kan worden. Hiervoor dienen de oude armaturen verwijderd te worden waardoor deze optie ideaal is voor nieuwbouw en renovatie.
Waarom deelnemen aan deze groepsaankoop?
Ledlampen zijn nog relatief duur, al verdienen ze zich snel terug door het lagere verbruik. Door in groep aan te kopen kunnen we de prijs drukken, waardoor de terugverdientijd nog korter wordt. Bovendien bent u door de onafhankelijke en professionele begeleiding van de energie-experten van Zero Emission Solutions zeker dat u kwaliteitslampen koopt.
Is deelnamen aan de groepsaankoop gratis?
Inschrijven als deelnemer is gratis en vrijblijvend. De kost m.b.t. de organisatie en begeleiding door vzw Klimaan en Zero Emission Solutions wordt betaald door de stad Mechelen.
Hoe werkt ledlicht?
Een LED (Light Emitting Diode) is een elektronische component (halfgeleider) die licht geeft als er stroom doorheen loopt. Als er elektriciteit door de diode wordt gevoerd, worden de atomen in een van de materialen (binnen de halfgeleiderchip) aangestoten tot een hoger energieniveau. De atomen in dat eerste materiaal hebben dan te veel energie en moeten die proberen vrij te geven. Dat gebeurt doordat de atomen elektronen afstaan aan het andere materiaal in de chip. Hierdoor ontstaat het uitgestraalde licht.
Wat is het verschil tussen led- en spaarlampen
Hoewel spaarlampen redelijk zuinig zijn, verbruiken ze nog het dubbele van een Ledlamp. Bovendien gaat een Ledlamp 2-3 keer langer mee en geeft ze in tegenstelling tot een spaarlamp onmiddellijk licht.
Een Ledlamp is duur, is het zo’n investering waard?
Een Ledlamp is duurder in aankoop maar het lager verbruik en de langere levensduur zorgen ervoor dat een Ledlamp zichzelf altijd terugverdient, zeker met de huidige energieprijzen.
Ledlampen geven zo’n koud, blauwachtig licht
Dit is niet altijd het geval. De eerste generatie LED’s waren beperkt in kleurtemperatuur waardoor ze vaak licht met een hoge kleurtemperatuur (blauw) produceerden. Ondertussen is de technologie zo geëvolueerd dat men ook lagere kleurtemperaturen (geel) kan produceren. De huidige LED-lampen geven dus eenzelfde licht als de alternatieven maar het is belangrijk dat men bij de aankoop van LED de kleurtemperatuur controleert.
Opgelet! Hoe lager de kleurtemperatuur hoe “warmer” het licht!
Voor gezellig licht in de woonkamer kiest men dus best voor een lamp met een kleurtemperatuur van 2700K. Voor een helder licht kiest men beter voor een lamp tussen de 3000 en 6000K. In de groepsaankoop bieden we de standaard lichtkleur aan.
Hoe lang gaat een ledlamp mee?
Ledlampen hebben een levensduur van 40.000 branduren of meer. Hierdoor gaan ze veel langer mee dan andere lampen.
Bij de opkomst van LED waren er enkele producenten die ledverlichting hebben geproduceerd zonder de nodige knowhow. Dit heeft even geleid tot slechte lampen met een zeer korte levensduur. Ondertussen zijn deze producten uit de markt en worden enkel nog kwalitatieve lampen, met een lange levensduur, verkocht.
Zijn ledlampen dimbaar?
Ja en nee. Niet alle LED-lampen zijn dimbaar doordat ze gebruik maken van een andere technologie om licht te produceren. Wanneer men dimbare lampen heeft en deze wil vervangen dan moet men dimbare LED-verlichting kopen.
Maar ook de geïnstalleerde dimmer is belangrijk. Niet alle dimmers kunnen immers dimbare led-lampen dimmen. Als je led-lampen vreemd gaan doen en niet constant blijven branden, is het waarschijnlijk tijd om eenmalig een andere dimmer te installeren. Dit is een stevige investering (rond de 100€), maar je hoeft het wel maar 1 keer te doen. Omdat LED lampen 10 keer zuiniger zijn dan gewoon licht, is ook die 100 € snel terugverdiend. Alhoewel het wel pijnlijk is om dat in 1 keer te moeten betalen, raden we je dit ten stelligste aan als je wil besparen op je factuur.
Rekenvoorbeeld:
6 halogeenlampen van 50 W met dimmer, die dagelijks 4 uur branden op vol vermogen:
=300 W x 4 Uur x 365 Dagen = 438000 W of 438 kWh = 122, 64 € (aan 0,28 €/kWh)
6 ledlampen van 5 W met dimmer, die dagelijks 4 uur branden op vol vermogen
=30 W x 4 Uur x 365 Dagen = 43800 W of 43,8 kWh = 12,26 € (aan 0,28 €/kWh)
Je wint dus op 1 jaar 122,64 – 12,26 = 110,38 en dit voor de volgende 20 jaar = 2207,6€ goedkoper, maar je moet dan wel de dimmer en de lampen nog kopen. Dit is de reden dat 100 euro voor een nieuwe dimmer geen weggesmeten geld is.
Hoe worden de ledlampen in deze groepsaankoop geleverd?
In elke deelnemende gemeente zal een afhaalpunt worden georganiseerd. Wie dat wenst kan de lampen ook thuis laten bezorgen én laten installeren, tegen een beperkte meerprijs.
