door trissegers | apr 25, 2022
Ga mee op avontuur met Netwerk Duurzame Mobiliteit gedragen door een breed netwerk van enthousiaste steden, gemeenten en organisaties.
Hoe? Laat je wagen 30 dagen aan de kant en verplaats je eens op een andere manier.
Doel: doorbreek je verplaatsingsgewoonten door een maand lang te experimenteren met meer duurzame opties.
Wat levert je dat op?
Meer tijd voor ontmoeting: je zit niet meer voortdurend in je eigen coconnetje. Je stapt, fietst, stept of “bust” door de stad op weg naar bijvoorbeeld het station. Je ziet hoe de stad, de natuur verandert en ontmoet mensen die ook onderweg zijn. In de trein en op het perron sla je een babbeltje met je medemens of lees je een boek waar je anders niet toe komt. Je leert meer vooruit te denken, te plannen en anders om te gaan met je tijd. Op weg met de fiets en te voet geniet je meer van de natuur en ben je meer in beweging. Je ontdekt nieuwe fiets -en wandelroutes op weg naar de winkel of het werk. Je bespaart op je verplaatsingsonkosten. Bovendien geef je een cadeau aan de planeet omdat het beter is voor het milieu.
Welke avonturen en nieuwe ervaringen kom jij allemaal tegen in die 30 dagen?
Schrijf je in en laat het weten!
Zo draag je bij aan de verbetering van de mobiliteit in ons land.
Dank je wel!
door stijnvranckx | jan 25, 2021
2020 zullen we ons allemaal nog lang heugen met Corona dat ons leven helemaal overhoop gooide. Toch deden we allemaal zo goed mogelijk verder. Binnen Klimaan zijn we blij dat er tijdens het voorbije jaar toch ook weer heel wat aandacht was voor klimaat- en milieuaspecten. Gezonde lucht is hierbij zeer belangrijk, niet alleen omdat slechte lucht Covid-19 nog erger maakt maar omdat het gewoon op zich belangrijk is voor ieders gezondheid.
Vandaar dat een van de thema’s waar we ons binnen Klimaan voor inzetten het “verantwoord stoken van hout” is. De negatieve impact van houtverbranding is immers groot: bijna 50% van onze fijnstofuitstoot (PM2.5) wordt erdoor veroorzaakt. Dit cijfer is nog frappanter als je weet dat slechts 2% van de gezinnen hout stookt als hoofdverwarming en 19% van de huishoudens dit doet als bij- of sfeerverwarming. Door aandacht te besteden aan dit thema kan de luchtkwaliteit er dus enorm op vooruit gaan. Temeer omdat maar 20% van de Mechelaars een inspanning moet doen waar 100% van de Mechelaars – en zeker de 20% met ademhalingsproblemen – van kan genieten.
Een eerste actie die we voor dit thema ontwikkeld hebben, is het ontwerpen van een folder die het bewustzijn moet verhogen en die we dankzij een Mechelen KlimaatNeutraal-subsidie momenteel druk verspreiden in Mechelen. Download de flyer hier.
Hoe ‘slim’ stoken?
Verbrand, conform de wet, enkel onbehandeld en droog hout. Als je geverfde, geverniste of samengestelde houtproducten zoals triplex verbrandt, komen er (zeer) schadelijke stoffen vrij. Ook papier en drukwerk zoals reclamefolders of krantenpapier zijn geen gezonde brandstoffen.
Maak het vuur correct aan. Gebruik aanmaakhoutjes of natuurlijke aanmaakblokjes en leg ze bovenaan. Zo komt er minder rook vrij. Zet de luchttoevoer volledig open. Zodra het vuur goed brandt, verminder je de luchttoevoer, maar zet je deze niet helemaal toe. Als vuur te weinig zuurstof krijgt, is de verbranding slecht en is de rook schadelijker.
Gebruik je kachel correct. De ene kachel is de andere niet. Volg de handleiding van de fabrikant en onderhoud je kachel regelmatig. Let tijdens het branden op de rook en de vlammen. Laat de kachel nooit branden als je niet in de buurt bent.
Zorg voor een voldoende hoge, schone schoorsteen die goed trekt. Vuur heeft zuurstof nodig. Een schoorsteen zuigt lucht uit je woning aan en verwijdert de verbrandingsgassen. Dit werkt enkel goed als je schoorsteen boven de nok van je dak en de aan-palende gebouwen uitsteekt. Zorg er ook voor dat de schoorsteen ruim genoeg is voor je haard, anders gaat de lucht er niet vlot genoeg door en is het risico op een schoorsteenbrand groter. Laat ook regelmatig de roetaanslag verwijderen door een vakman.
Stook niet bij ongunstig weer. Stook niet wanneer de weersomstandigen te wensen overlaten en er bijvoorbeeld te veel fijn stof of smog in de lucht is. Samengevat stook je best niet
- bij windstil weer
- bij mist
- bij CO-waarschuwing
- bij fijnstofwaarschuwing
Hou rekening met je buren
Meer informatie vind je ook op:
Met de steun van Mechelen Klimaatneutraal
door Elise Steyaert | jun 12, 2020
We voelen een sluimerend, maar stijgend gevoel van bezorgdheid over droogte. Het probleem was steeds iets dat aan bod kwam bij mogelijke gevolgen van klimaatverandering, “over een paar decennia of zo”, maar het komt nu steeds dichterbij. De droogte van de voorbije maanden is iedereen opgevallen. In ons achterhoofd malen ook nog de zomers van 2018 en 2019 en het grondwaterpeil dat steeds verder zakt.
Vandaag geven 2/3e van de Vlaamse meetpunten een te lage grondwaterstand aan. In Antwerpen en Limburg werd vanaf mei de alarmfase oranje afgeroepen voor het brandgevaar. Dit is nog nooit zo vroeg gebeurd.
Water is, net als energie, lucht en grond een common waar wij ons met Klimaan als burgerbeweging voor willen inzetten. De leden van onze groep Water zoeken momenteel naar initiatieven om een impact te kunnen uitoefenen als burger, naast de bestaande werken die ons lokaal bestuur gepland heeft.
Wat gebeurt er al in onze regio?
De stad Mechelen heeft een risicoanalyse laten uitvoeren om vat te krijgen op hoe gevolgen van klimaatverandering zoals aanhoudende droogte of andere extreme weersomstandigheden zich in onze buurt gaan manifesteren. Ook is er een hemelwaterplan in de maak om een strategie uit te rollen zodat regenwater hergebruikt, geïnfiltreerd en gebufferd kan worden. Dit werk kost allemaal erg veel tijd, energie en vooral geld. Hoopgevend is dat stad Mechelen alvast een deel van de prijzenpot van de European Green Leaf Award 2020 zal besteden aan de ontharding van het Hoogstratenplein.
Wat kan er nog meer gebeuren en wat kunnen wij met Klimaan doen?
A) Ontharden is ‘the way to go’
Hoe komt het dat ons grondwaterpeil moeilijk herstelt? Naast het uitblijven van regenval, is onze verharding van de oppervlakte een grote boosdoener. Door alles vol beton, asfalt, dichte klinkers,… te leggen, krijgt het hemelwater geen kans om in onze steeds droger wordende bodem te infiltreren, maar stroomt het af via riolering naar een waterzuiveringsinstallatie of naar een waterloop. Om dit fenomeen tegen te gaan is het belangrijk om zo veel mogelijk neuzen dezelfde richting in te krijgen, en samen de bodem weer vrij te maken voor infiltratie. Het hemelwaterplan van onze overheden is een werk van decennia, en in de tussentijd kunnen burgers zich hier ook organiseren om in hun buurt de straat ‘uit te breken’.
Het Vlaamse Departement Omgeving lanceerde al een 45-tal proeftuinen (campagne Vlaanderen Breekt Uit). In Mechelen nam het co-housingproject Gummarushof en de naburige scouts het initiatief om in dit kader hun terreinen te ontharden (zie de projectfiche).
Als burgerbeweging kunnen we misschien ‘Mechelen Breekt Uit’ organiseren? Hiermee breiden we uit naar verschillende wijken en buurtparken, zodat we deze ontharding in een stroomversnelling kunnen brengen, met een sappige bodem voor fleurige en frisgroene vegetatie als direct zichtbare voordelen voor de buurtbewoners.
Ook kunnen we weer een groepsaankoop organiseren voor hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen.
B) Waterbesparing: nieuwe reflexen bij ons allemaal
Momenteel denken velen pas na over waterverspilling, wanneer de droogtes tot zo’n kritiek punt zijn gekomen dat het nationaal nieuws wordt. Ik vraag me soms af of we later aan de volgende generaties gaan vertellen “Je kan het niet voor mogelijk houden, maar tot de beginjaren ’20 spoelden we nog steeds massaal onze toiletten door met drinkbaar water, vulden we er zwembaden mee en wasten we auto’s alsof er een onuitputtelijke waterbron was”. Volgend op een reactie zoals ik had als kind op de beelden van sigarettenreclame.
Wat kan je zelf doen?
- Als basis: Inzicht krijgen in je huishoudelijk watergebruik. Meten is weten! Noteer maandelijks je meterstand en bereken hoeveel je gezin per persoon per dag verbruikt. En zie op dit overzicht waar je kan besparen.
Een handige tool hierbij is Energie-ID, als je onze groep Mechelen Klimaatneutraal wil komen versterken? Welkom!
- Er zijn talloze bronnen waar we geïnformeerd worden over hoeveel water welke handeling vergt. Van zichtbare liters in je eigen huishouden tot onzichtbare liters bij de productie van bijvoorbeeld koffie, kledij en vlees.
Hier zullen we zeker nog dieper op ingaan in een volgende blog.
We geven hier alvast 4 (zichtbare) waterbesparingstips mee:
- Als je er nog geen hebt: plaats een spaardouchekop. Met dit eenvoudig tussenstukje bespaar je op jaarbasis 10.000 liter water. Dit is geen typefout, het halveert nl. het waterverbruik en dit levert al gauw 40 liter op per douchebeurt. Wel niet extra lang douchen dan ;).
- Gebruik een emmertje! Probeer zoveel mogelijk grijs water op te vangen om te hergebruiken: koud douchewater of spoelwater van groenten zijn prima geschikt voor je (tuin)planten.
Ook zeepwater van onze veelvuldige handenwasbeurten kan je perfect opvangen in emmers om daarmee je toilet door te spoelen. Daar spaar je algauw zo’n 50 liter zuiver drinkwater per dag mee uit.
- Vang je regenwater op in een regenton of nog beter:
Plaats een regenwaterput of hemelwaterinstallatie om aan te sluiten op het toilet en/of wasmachine. Stad Mechelen geeft hiervoor een premie tot 550 euro! (Meer info vind je hier).
- Droogte in de tuin aanpakken kan je zo doen, zonder al te veel water te gebruiken:https://www.velt.nu/nieuws/enorme-droogte-5-tips-voor-je-tuin Of kies voor meerjarige eetbare planten, de basis van de permacultuur. Door hun sterk wortelgestel hoef je die (na het eerste jaar) helemaal geen water te geven.
In de pers:
Er verschenen de laatste weken prachtige initiatieven, die erg inspirerend werken:
Voorbeelden uit Gent:
Al gauw opgevolgd door Mechelen:
- Opvangen en verdelen bemalingswater uit bouwputten .
Heb je zin om hier mee je schouders onder te zetten?
Word actief lid bij Klimaan en geef als interesse ‘water’ aan.
Je wordt vervolgens uitgenodigd voor een volgende bijeenkomst van de groep Water en de rest vloeit vanzelf.
door Friedl Decock | dec 18, 2019
Een nieuw jaar, een nieuw begin. Tijd om even stil te staan bij het vorige jaar en plannen te maken voor het nieuwe jaar.
Hoe kan je als burger je steentje bijdragen aan een klimaatsocialer Mechelen?
Wil je iets doen, maar weet je niet waar te beginnen?
Om je daadwerkelijk op weg te helpen, geef ik hier een lijst met acties die je kan nemen. Ik heb een poging gedaan tot ‘hiërarchische volgorde’ (al is dat voor discussie vatbaar, het is een eerste aanzet):
1 Verspil geen voedsel (#3)
2 Eet plantenrijk en lokaal geteeld (#4)
– abonneer je op biobuur
– werk mee aan een samentuin (Citamine, Velt)
– ‘Waar vind ik lokaal gekweekte seizoensgroenten?‘
3 Isoleer je huis (#31)
4 Ga voor fossielvrij:
– Verwarm je warm water via een zonneboiler
– verwarm met een geothermische warmtepomp (enkel mogelijk bij goed geïsoleerde woningen) (#42)
5 Beperk je CO2-uitstoot door mobiliteit
– Ga zoveel mogelijk te voet en neem de fiets (goed voor de
gezondheid, leuker en socialer) (#54, #59)
– Woon op een locatie met goede mobiscore, dichter bij je werk
– Gebruik het openbaar vervoer
– gebruik een elektrische deelwagen (#26)
– Partago, battmobiel, Cambio
– Indien je zelf een elektrische wagen koopt,
koop er een op jouw maat. Hoe groter, hoe meer uitstoot
– Vermijd het vliegtuig
– deze zomer waagden we ons op fietsvakantie naar Oostende.
Zelfs de zoontjes van 4 en 6 droomden luidop van een volgende
fietsvakantie … naar de Efteling… Een succes.
– Winkelhieren, koop je kerstpakjes in lokale winkels ipv bol.com
6. Plaats zonnepanelen op je dak (#10)
7 Koop groene elektriciteit lokaal opgewekt via een lokale energiecoöperatie zo stimuleer je windturbines (#2) en zonne-energie (#10)
– Ecopower (een coöperatie)
– Kies je groene stroom leverancier
8. Sluit je aan bij Klimaan en koop een klimaandeel
9. Maak gebruik van de klusbib, fietsotheek, babytheek,… in plaats van gereedschap / materiaal voor tijdelijk gebruik zelf te kopen
10. Installeer led-verlichting (#33)
11. Kies voor een duurzame bank
– Bankwijzer: New B, Triodos
– beleg in duurzame bedrijven of fondsen
(check de Sustainability rating op Morningstar)
(bv duurzaam pensioenspaarfonds Pricos SRI van de KBC);
12 Plant bomen (#38), gebruik duurzaam hout (FSC) (#5), vermijd palmolie
13 Installeer waterbesparende kranen (#46) (begin bij die voor warm water)
14 Composteer jouw organisch afval (#60)
15 Plaats een groendak (#73)
16 Trek je aan wat je aantrekt: de kledingindustrie is een van de meest vervuilende.
17 Als je een nieuw apparaat koopt, koop het meest energiezuinige (bv. label A++)
18 Onthard je tuin / bedrijventerrein en gebruik regenwater
19 Blijf actie voeren, werk samen, engageer je niet alleen privé, maar ook via je werk
20 Geniet van je klimaatsocialer leven, het is socialer, biedt meer comfort en meer levenskwaliteit.
Er staan gemakkelijker en minder gemakkelijke acties bij. Je huis isoleer je niet op 1,2,3. Maar je energieleverancier veranderen of een klimaandeel aankopen gaan daarentegen vrij snel. Begin met de gemakkelijkste te realiseren voor jezelf en dan ben je vertrokken.
Voor deze lijst heb ik me onder andere geïnspireerd op Project drawdown van Paul Hawken. Een wetenschapsjournalist die zich wou focussen op de oplossing van de klimaatverstoring. Want de klimaatveranderingsboodschap boezemt angst in. Dat immobiliseert de mens. Door ons te focussen op de oplossingen, kunnen we de mensen eerder mobiliseren. De klassering geeft een indicatie in efficiëntie van de maatregelen. Ik heb ze telkens overgenomen ter informatie.
Op #3 in deze lijst staat geen voedsel verspillen. Dit is alvast mijn werkpunt voor het komende jaar. Met twee zoontjes van 4 en 6 hadden we al kippen aangeschaft om de etensresten nuttig te verwerken. Maar toegegeven, in de koelkast tref ik vaak eten aan over vervaldatum. Niet alleen de schuld van de kinderen dus. En als gemakkelijke actie schakel ik voor mijn pensioensparen bij KBC over op de Pricos SRI.
Op de warme winteravond van 9 december in de Oude bib, leerde ik, dat het tij proberen te keren, frustrerend kan zijn. Het gaat zo traag. Een ideaal antigif daartegen is samen komen met eensgezinde klimaatsocialestrijders. Het enthousiasme werkt aanstekelijk. Dit herken ik helemaal binnen Klimaan. We noemden het al eerder het klimaanvirus. Dus voila, een reden te meer om je als klimaanlid lokaal te engageren. Een heel gemakkelijke actie.
Fijne, warme, inspirerende eindejaarsdagen,
Friedl Decock
door Elise Steyaert | okt 24, 2019
Krachten bundelen
Sinds september bundelen de werkgroep lucht van Klimaan en Meet Mee Mechelen de krachten om samen te werken aan betere luchtkwaliteit in Mechelen. Meet Mee Mechelen startte in 2017 op met stad Mechelen, luchtkwaliteitsexperten, technische partners en vooral heel wat enthousiaste Mechelaars.
De afgelopen 2 jaar zijn meetcampagnes opgestart met vrijwilligers. Per fiets zijn vier seizoenen aan metingen bij mekaar gefietst die duidelijk in beeld brengen hoe de luchtkwaliteit in de stad Mechelen en doorheen het jaar varieert. De resultaten zie je hier.
Visietekst in de maak
Dit materiaal wordt nu uitgewerkt in een visietekst met concrete acties om aan betere luchtkwaliteit te werken. Werk je graag mee? Schrijf je in als actief lid voor de groep Lucht of stuur een mailtje naar lucht@klimaan.be!
Met de visietekst willen we de vraag beantwoorden hoe we als burgers en stad lokaal acties kunnen opzetten die het verschil maken en hoe het momenteel met onze luchtkwaliteit is gesteld. Dit document willen we met het stadsbestuur bespreken om te kijken hoe we samen de acties verder vorm geven.
Deze winter
Een eerste stap waar we deze winter werk van willen maken is een Mechelse informatiecampagne rond Slim Stoken om zo de impact van houtverbranding op onze luchtkwaliteit te verminderen.
door Elise Steyaert | aug 25, 2019
Boekbespreking ‘De Onbewoonbare aarde’, van David Wallace-Wells.
Bij deze temperaturen zal hopelijk iedereen er van overtuigd geraken dat de aarde aan het opwarmen is. Toch zijn er nog steeds mensen die de opwarming van de aarde onderschatten of zelfs niet willen zien of de oorzaken ervan zeker niet willen toeschrijven aan menselijke activiteiten. Voor deze mensen is het boek van David Wallace-Wells een “aanrader”.
In “De onbewoonbare aarde” brengt David Wallace-Wells de laatste wetenschappelijke inzichten samen tot een schokkende aanklacht. Wallace-Wells luidt de alarmklok en vertelt ons alles wat we niet willen maar wel moeten weten over klimaatverandering. Als we onze aanpak van dit probleem en onze manier van leven niet snel veranderen, zullen delen van de aarde door desastreuze ontwikkelingen in de nabije toekomst onbewoonbaar worden. Vandaar de titel.
Dit boek gaat hoofdzakelijk over de gevolgen van de klimaatopwarming.
Zelfs het meest optimistische scenario ziet er nog heel slecht uit. Met dit boek wil de auteur een alarmistisch signaal geven. Daarvoor gaat hij uit van het meest extreme scenario van een opwarming met 6°C. De gevolgen zijn desastreus en niet voor binnen 100 jaar maar voor binnen 20-30 jaar, dus voor de huidige jonge generatie.
Wallace is geen wetenschapper maar journalist en dat is ook merkbaar in het boek: geen grafieken en tabellen. Maar toch is het rijk aan veel cijfers en feitelijke gegevens. Zijn strategie is om feiten te verzamelen waar geen discussie over bestaat en die mensen zullen wakker schudden En dat maakt het tot een gitzwart boek. Althans tot blz 172, maar van dan af wordt het zelfs een hoopgevend boek. Daarvoor verwijst hij naar de 70% energie die momenteel bij energie-opwekking verloren gaat waarmee veel meer kan gebeuren. Hij berekende ook dat het klimaatprobleem voor de helft zou opgelost zijn als de ecologische voetafdruk van de gemiddelde Amerikaan zou zakken naar die van de gemiddelde Europeaan.
Het boek is geen filosofische analyse al doet het natuurlijk wel nadenken. Het neo-liberalisme krijgt er serieus van langs. De vrije markt zal het klimaatprobleem volgens Wallace niet oplossen. Filosofisch wordt hij zeker door te stellen dat het onze overlevingsdrang is die een mix aan maatregelen zal doen ontstaan.
Een vraag die menig lezer stelt bij het bij dit boek is of dit soort lectuur wel de goede politiek is. Als je mensen te bang maakt, komen ze gemakkelijk in een defaitisme terecht. Het gevaar bestaat dat mensen hopeloos worden, verlamd geraken of zelfs apathisch worden en niks meer doen. Nu, dat is zeker niet de bedoeling van de auteur. Maar wel maakt hij overduidelijk dat we zeker niet langer op deze manier verder leven. Het moet zeker anders, misschien ook beter en gezonder … .
De kracht van het boek zit hem erin dat de schrijver probeert angst aan te jagen met iets om er voor te zorgen dat het er inderdaad niet zal komen. En daar kunnen we voor zorgen. Anders had hij dit boek immers niet geschreven.
Veel leesgenot,
Ludo Keppens
