door An Van Damme | nov 27, 2018
Grond, water en lucht. Ook daarmee moeten we toekomstgericht omgaan, beseffen veel Klimaners. Na een herbronning neemt Klimaan deze nieuwe thema’s op in zijn werking. Ze komen er als aanvulling op het thema energie, waarmee alles begon. We zijn nu klaar om als brede burgerbeweging in de regio rond Mechelen een actieve en verbindende rol te spelen in projecten die goed zijn voor het klimaat.
Op weg naar een energiecoöperatie
Toen Klimaan van start ging een klein jaar geleden was het doelwit helder. Klimaan zou in Mechelen een energiecoöperatie oprichten, om de omschakeling naar hernieuwbare energie te versnellen. In ijltempo werd een vzw opgericht, kwam er een logo en een huisstijl en ging een eerste project van start, een groepsaankoop voor LED-lampen.
Hoe meer activiteiten er ontplooid werden, hoe meer nieuwe gezichten zich aanmeldden. Mensen met uiteenlopende achtergronden, allemaal gedreven om als burger bij te dragen aan een duurzame samenleving. Kon iedereen zijn ei voldoende kwijt in het idee van de energiecoöperatie? Was het nodig om eens stil te staan bij ieders ‘waarom’?
Een nieuw kompas
Nadenken, afstemmen en ideeën de vrije loop laten, het duurde al gauw een paar avonden, in goede banen geleid door Friedl en Wim. Vier principes kwamen bovendrijven. Die zullen de komende jaren dienen als Klimaan-kompas. Wil je een nieuw Klimaan-initiatief opstarten? Graag, als het in lijn is met onze vier Klimaan-principes:
- het initiatief respecteert de draagkracht van de aarde,
- het verbindt burgers om samen te werken aan een duurzame samenleving,
- het geeft energie door samen zinvolle dingen te doen,
- het heeft oog voor het totaalplaatje.
Zoals je merkt, vormen deze principes een paraplu voor heel veel projecten die goed zijn voor het klimaat. Als Klimaners zijn we duidelijk breder geïnteresseerd dan alleen in energie.
Herorganiseren
Die uitkomst zal weerspiegeld worden in de nieuwe structuur van Klimaan. We herorganiseren ons nu rond de vier elementen: aarde, water, lucht en vuur. Of in Klimaan-termen: grond, water, lucht en energie.
Energie blijft behouden als hoofdthema van Klimaan, want er zijn in onze regio nog maar weinig spelers die werken rond energie. Klimaan wil als lokale burgerbeweging die nood mee invullen. Nu nog als vzw, maar met de heldere ambitie om zo snel mogelijk een coöperatieve vennootschap op te richten.
Samen meer impact
Grond, water en lucht komen er dus bij. De nieuwe structuur creëert ruimte om veel breder te werken. Elke Klimaner vindt zo makkelijk een project waaraan hij of zij graag wil bijdragen. En de impact van Klimaan wordt er groter door. De nieuwe thema’s mag je trouwens echt breed bekijken: ook projecten rond voeding, mobiliteit en materialen vinden er een plaatsje onder. En nog zoveel meer.
In onze regio groeien en bloeien al heel wat projecten en organisaties die werken rond grond, water en lucht. Daar zijn we blij om. We willen graag het gesprek aangaan, uitzoeken hoe we kunnen samenwerken en hoe we elkaar kunnen versterken.
Voel jij je ook geroepen om als burger mee te werken aan klimaatvriendelijke projecten? Kom dan zeker eens kennismaken.
door Fabienne Bogaers | nov 25, 2018
Groener De Baan Op
Op 17 November 2018, organiseerde de Bonheidense Milieuraad in samenwerking met Klimaan Rand de workshop Groener De Baan Op. Er werd een rijkgevulde agenda klaargestoomd om burgers te informeren en advies te laten inwinnen over elektrisch rijden en rijden op aardgas. Colruyt DATS 24 en een hele reeks lokale autodealers engageerden zich om deze workshop ook ‘hands on’ te maken: informatief en interactief met voldoende mogelijkheden om de wagens uit te proberen. Ze brachten niet minder dan 16 duurzame wagens mee, waarmee de deelnemers van de workshop een testritje konden maken.
Waarover ging de workshop?
Hoe kies je nog een (schone) auto en zijn verbruikstesten betrouwbaar? Waarom zorgt een diesel voor minder schone lucht bij onze scholen? Hoe lang mogen we met diesel de stad nog in? Toch maar een benzine? Een hybride met een stekker of zonder stekker? Kan je rijden op aardgas (CNG)? Hoezo autodelen? Wanneer rijden we op waterstof? Deze en heel wat andere vragen werden behandeld en beantwoord in de workshop.
Aanpak workshop
Maarten van Colruyt gebruikte slimme storytelling om zijn inzichten te laten binnensijpelen. Sterke getuigenissen van enkele ervaringsdeskundigen die hun ervaring deelde over elektrisch en CNG rijden, werden bijzonder gesmaakt. De superfijne quiz die Filip Sillis voorbereidde, zorgde voor de nodige afwisseling en wat interactiviteit. En tot slot, werd een leuke goodybag aangeboden door Colruyt Dats 24. De uitgebreide infomap, om alles thuis nog eens rustig door te nemen, werd door een 45-tal aanwezige deelnemers gesmaakt. Nadien konden ze allemaal groener de baan op met het uitgebreide wagenpark aan testwagens op het gemeenteplein in Bonheiden.
Een schot in de roos!
Met dit event hebben we Klimaan Rand in Bonheiden en omliggende gemeentes, een eerste keer een echt gezicht gegeven. De promotie campagne was zichtbaar zowel online als in het straatbeeld. De inschrijvingen verliepen heel vlot via de Klimaan website. Er was een fijne ambiance, veel interesse, best wat interactie en heel veel gesprekken onderling bij de deelnemers. Ten slotte was het prachtig weer om het mooie aanbod van test-voertuigen uit te proberen en daar werd ruim gebruik van gemaakt!
De samenwerking tussen Milieuraad Bonheiden, gesteund door het gemeentebestuur Bonheiden en Klimaan vzw verliep erg vlot. Dank aan Filip Sillis als bezieler en coördinator van dit evenement. Wil je graag de presentaties van de workshop eens nalezen, neem dan een kijkje op deze link:
https://www.bonheiden.be/presentaties-groener-de-baan-op
door Elise Steyaert | nov 11, 2018
Betaalbaar, duurzaam en flexibel: zo willen we wonen in de toekomst. Hoe realiseren we dat? Bijvoorbeeld door samen te investeren in een wooncoöperatie. Het is een van de intrigerende ideeën op onze Klimaantafel, al heeft het nog tijd nodig om te rijpen.
Voor iedereen interessant
Waarom dit idee? Omdat onze huidige manier van wonen niet is afgestemd op de toekomst. We zien drie pijnpunten. Zowat iedereen zal minstens één ervan herkennen.
- Allereerst, betaalbaar wonen is niet evident: sociale huurders belanden op wachtlijsten, anderen komen net boven de voorwaarden voor de sociale huurmarkt uit en vechten tegen de uit-de-pan-swingende prijzen op de private eigendomsmarkt.
- Ten tweede, op vlak van duurzaamheid laten we kansen liggen. Wie toch een woning kan kopen, soupeert daarbij vaak het ganse budget op, zodat er geen ruimte vrij is voor een duurzame renovatie. En wie het wel kan betalen, ziet de rompslomp van een renovatie vaak niet zitten.
- En ten derde, heel wat woningen voldoen eigenlijk niet meer aan de noden van hun bewoners. Onze woonnoden fluctueren tijdens ons leven: wat een single zoekt is iets anders dan de ruimte die een jong gezin beoogt, de wensen veranderen weer wanneer er pubers rondlopen en nog eens wanneer de jonge nestverlaters de deur achter zich dichttrekken.
Een coöperatief woonmodel kan het verschil maken
Een denkoefening: een coöperatieve beweging investeert in duurzame woonunits van verschillende grootteordes, afgestemd op uiteenlopende woonbehoeften. Alle units beantwoorden aan de best beschikbare oplossingen op het gebied van duurzaamheid (EPB-normen van 2020 voor de technieken, en een duurzame gebouwschil die futureproof is, zodat het gebouw op termijn klimaatneutraal kan worden).
Begrippen als eigenaar, huurder en verhuurder worden verleden tijd. Burgers kopen aandelen van de coöperatie, die wonen als een dienst aanbiedt, en worden zo mede-eigenaar van het vastgoed waarin ze wonen. Ze huren als het ware bij zichzelf. Het resultaat: iedereen geniet van betaalbaar en duurzaam wonen, aangepast aan de noden van het moment. Dit concept, ergens tussen huren en kopen in, wordt ook wel de ‘hybride woningmarkt’ genoemd.
Onderzocht voor onze regio
Onze streekintercommunale IGEMO zocht het uit: ‘De Hybride Woningmarkt, een mooi concept, maar is dit ook haalbaar?’ was de vraag. Het resultaat van de studie was: ja, binnen een bepaald kader is het zeker haalbaar.
Eén van de belangrijke vragen: waar komt het kapitaal vandaan, waarmee de coöperatie in vastgoed investeert? Dat kan van de bewoners komen. Bewoners die aandelen kopen worden daarvoor beloond met een korting op de huurprijs. Daarnaast kan het ook van externe investeerders komen, bijvoorbeeld van andere burgers (kandidaat-huurders of sympathisanten), pensioenfondsen of investeringsmaatschappijen. Investeren is ook voor hen interessant, want ze krijgen jaarlijks een dividend op hun aandelen.
De overheid kan ook een belangrijke rol spelen, door dit coöperatief woonmodel te ondersteunen met fiscale voordelen.
Wil je meebouwen aan dit idee?
Zoals gezegd, voor Klimaan is een concrete instap in dit verhaal nog toekomstmuziek. We zijn zelfs niet zeker of het er ooit van komt. Wel zien we in dit model kansen om wonen betaalbaarder, duurzamer en flexibeler te maken. Al één belofte: als Klimaan ooit werk maakt van een wooncoöperatie, zullen we ons aan de coöperatieve ICA-principes houden.
Vind je coöperatief wonen ook een prikkelend idee? Blijf dan zeker verbonden met onze beweging, die breed nadenkt over een duurzame toekomst. Schrijf je in voor de nieuwsbrief of word lid van Klimaan.
Je verder inlezen over wooncoöperaties kan hier:
door Fabienne Bogaers | okt 28, 2018
Waarom kiezen voor LED verlichting?
We maken het graag gezellig en verlichten onze woning en werkplekken dan weer intensiever. Maar de electriciteitrekening en het verbruik van klassieke verlichting kan flink tegenvallen. LED verlichting mag dan wel iets duurder zijn, ze gaat vooral flink langer mee. Vergeleken met gloei- en halogeenlampen besparen ledlampen snel 80 tot 90% energie. We zijn nog maar net gewend aan de spaarlamp, nu zijn het de LED lampen die aan een opmars bezig zijn, want ze zijn nog eens een stuk zuiniger dan spaarlampen.
LED verlichting, wat is dat juist?
LED staat voor ‘Light Emitting Diode’ (licht uitstralende diode). LED lampjes worden al sinds de jaren zestig gebruikt in elektronische toestellen, Bijvoorbeeld als standby lampje van de televisie. LED lampen gebruiken heel weinig energie, Ze worden nauwelijks warm en zijn erg klein en tegelijkertijd heel robuust. Ze werden in het begin gebruikt als bijverlichting, maar omdat ze zo energiezuinig zijn, is men ze verder gaan ontwikkelen. Ondertussen geven de kleine wondertjes voldoende licht om te kunnen dienen als volwaardige verlichting. LED lampen zijn enorm energiezuinig en efficiënt en hebben een lange levensduur. Als ze toch aan vervanging toe zijn, is dat onderhoud geen enkel probleem.
De voordelen van LED op een rijtje…
- LED is een stuk zuiniger dan gloei- en halogeenlampen. Een gloeilamp verbruikt tussen de 20 en 65 Watt energie terwijl LED verlichting maar 4 tot 12 Watt energie verbruikt. Op spaarlampen kan ongeveer 30% tot 50% energie bespaard worden met ledlampen. Ze zijn er tegenwoordig in alle maten en vormen, Een ledlamp is inmiddels voor zowat elk armatuur verkrijgbaar.
- Duurzaam en veilig: 10 Ledlampen die zo’n 3 uur per dag branden, stoten 211 kg minder CO2 uit per jaar dan gloeilampen. Spaarlampen moet je op voldoende afstand plaatsen en niet gebruiken als lees,- bureau,- of bedlamp want ze kunnen behoorlijk warm worden. Ledlampen zetten stroom om in licht en niet in warmte. Hierdoor is de kans een stuk kleiner dat je je vingers verbrandt aan LED verlichting. Een ledlamp heeft dus een andere verlichtingstechniek, is er geen kwik nodig zoals bij spaarlampen. Een defecte ledlamp hoeft dan ook niet bij het chemisch afval worden gedeponeerd. Spaarlampen helaas wel. In tegenstelling tot de gloeilamp (en in mindere mate de halogeen- en spaarlamp) is een ledlamp aanzienlijk steviger gebouwd.
- Meteen licht van elke type, LED-verlichting heeft geen opwarmtijd nodig. Zodra je de ledlamp aanzet, krijg je meteen het volle lichtvermogen. LED verlichting geeft scherp wit licht, maar je kan LED verlichting krijgen in de gewenste lichtkleur of lichtintensiteit. Er zijn zelfs ledlampen die je met behulp van een afstandsbediening van kleur kunt laten veranderen. En een ledlamp is inmiddels voor elk armatuur verkrijgbaar.
- LED brengt sfeer en is dimbaar. Waar je vroeger nog een dure LED dimmer moest aanschaffen zijn er tegenwoordig ook LED lampen verkrijgbaar met de standaard fitting. Hier zit een ‘step’ dimfunctie in verwerkt waardoor geen dimmer meer nodig is. Je kan met iedere bestaande schakelaar in huis het licht helemaal naar eigen hand zetten. Vraag om zeker te zijn altijd even aan de verkoper of de ledlamp van jouw keuze inderdaad dimbaar is. Ledlampen flikkeren niet en zijn daardoor rustiger voor de ogen.
Ook zin om wat lampen in je woning te vervangen?
Bekijk dan zeker even de samen aankoopactie LED OP!. Dit initiatief werd in samenwerking met de stad Mechelen en Klimaan opgezet en je kan nog steeds voorinschrijven.Ondertussen is de actie uitgebreid voor Willebroek, Bonheiden en Duffel. Ga zeker een kijkje nemen!
door Wim De Saeger | okt 28, 2018
Moet ik mijn armaturen vervangen als ik LED-lampen wil gebruiken?
Ledverlichting bestaat in allerlei vormen. Er bestaan zowel volledige armaturen als aparte lampen. Wanneer men een oude lamp of spot vervangt door een LED dan noemt men dit retrofitting. Hierbij wordt het armatuur behouden en gaat men de lampen vervangen door een Ledlamp die in het armatuur past. Om te weten welke LED je moet kopen, kijk je best naar de voet van je huidige lamp.
Hieronder worden de meest voorkomende lampen weergegeven:
Standaard fittings
E27 E14
E27 en E14 zijn lampen met een schroefdraad, dit zijn de lampen die het vaakst gebruikt worden in luchters, leeslampen, lampenkap… Deze komen het meest voor als gloei-, halogeen- of spaarlamp.
Bajonetfittings
B15 B22
Halogeen spots
GU10 MR11/G4/GU4 MR16/GU5 3 G6 35/GY6 35
GU10, MR16 en MR11 zijn spots. MR16 en MR11 worden meestal gebruikt voor 12V toepassingen (in vochtige ruimtes). De pinnen bij MR11 staan dichter bij elkaar dan bij MR16 maar om zeker te zijn meet je best de spot. MR16 spots zijn 5 cm in diameter, MR11 slechts 3,5 cm. GU10 zijn de meest voorkomende halogeenspots, de pinnen staan het verst uiteen, zijn dikker en hebben aan de onderkant een uitstulping.
AR111/G53 GX53 G9 R7s
De overige lampvoeten (AR111, GX53, G9 en R7s) zijn zeer specifiek en gemakkelijk te onderscheiden van de rest.
TL-lampen
T5 T8/G13 T12
T5, T8 en T12 zijn TL-lampen. Hierbij moet je niet alleen kijken naar de lampvoet maar ook naar de lengte van de lamp. T8 en T12 maken gebruiken van dezelfde voet maar een T12 is veel dikker en verbruikt meer elektriciteit, sowieso kan deze vervangen worden door een T8 dus hier maakt het verschil niets uit voor de keuze LED. T5 lampen zijn zeer dun en de pinnen staan ook dichter bij elkaar.
Maar er bestaan dus ook volledige LED-armaturen ter vervanging van een oud armatuur. Deze maken optimaler gebruik van de werking van LED waardoor het licht beter verspreid wordt en de hoogste besparing bekomen kan worden. Hiervoor dienen de oude armaturen verwijderd te worden waardoor deze optie ideaal is voor nieuwbouw en renovatie.
Waarom deelnemen aan deze groepsaankoop?
Ledlampen zijn nog relatief duur, al verdienen ze zich snel terug door het lagere verbruik. Door in groep aan te kopen kunnen we de prijs drukken, waardoor de terugverdientijd nog korter wordt. Bovendien bent u door de onafhankelijke en professionele begeleiding van de energie-experten van Zero Emission Solutions zeker dat u kwaliteitslampen koopt.
Is deelnamen aan de groepsaankoop gratis?
Inschrijven als deelnemer is gratis en vrijblijvend. De kost m.b.t. de organisatie en begeleiding door vzw Klimaan en Zero Emission Solutions wordt betaald door de stad Mechelen.
Hoe werkt ledlicht?
Een LED (Light Emitting Diode) is een elektronische component (halfgeleider) die licht geeft als er stroom doorheen loopt. Als er elektriciteit door de diode wordt gevoerd, worden de atomen in een van de materialen (binnen de halfgeleiderchip) aangestoten tot een hoger energieniveau. De atomen in dat eerste materiaal hebben dan te veel energie en moeten die proberen vrij te geven. Dat gebeurt doordat de atomen elektronen afstaan aan het andere materiaal in de chip. Hierdoor ontstaat het uitgestraalde licht.
Wat is het verschil tussen led- en spaarlampen
Hoewel spaarlampen redelijk zuinig zijn, verbruiken ze nog het dubbele van een Ledlamp. Bovendien gaat een Ledlamp 2-3 keer langer mee en geeft ze in tegenstelling tot een spaarlamp onmiddellijk licht.
Een Ledlamp is duur, is het zo’n investering waard?
Een Ledlamp is duurder in aankoop maar het lager verbruik en de langere levensduur zorgen ervoor dat een Ledlamp zichzelf altijd terugverdient, zeker met de huidige energieprijzen.
Ledlampen geven zo’n koud, blauwachtig licht
Dit is niet altijd het geval. De eerste generatie LED’s waren beperkt in kleurtemperatuur waardoor ze vaak licht met een hoge kleurtemperatuur (blauw) produceerden. Ondertussen is de technologie zo geëvolueerd dat men ook lagere kleurtemperaturen (geel) kan produceren. De huidige LED-lampen geven dus eenzelfde licht als de alternatieven maar het is belangrijk dat men bij de aankoop van LED de kleurtemperatuur controleert.
Opgelet! Hoe lager de kleurtemperatuur hoe “warmer” het licht!
Voor gezellig licht in de woonkamer kiest men dus best voor een lamp met een kleurtemperatuur van 2700K. Voor een helder licht kiest men beter voor een lamp tussen de 3000 en 6000K. In de groepsaankoop bieden we de standaard lichtkleur aan.
Hoe lang gaat een ledlamp mee?
Ledlampen hebben een levensduur van 40.000 branduren of meer. Hierdoor gaan ze veel langer mee dan andere lampen.
Bij de opkomst van LED waren er enkele producenten die ledverlichting hebben geproduceerd zonder de nodige knowhow. Dit heeft even geleid tot slechte lampen met een zeer korte levensduur. Ondertussen zijn deze producten uit de markt en worden enkel nog kwalitatieve lampen, met een lange levensduur, verkocht.
Zijn ledlampen dimbaar?
Ja en nee. Niet alle LED-lampen zijn dimbaar doordat ze gebruik maken van een andere technologie om licht te produceren. Wanneer men dimbare lampen heeft en deze wil vervangen dan moet men dimbare LED-verlichting kopen.
Maar ook de geïnstalleerde dimmer is belangrijk. Niet alle dimmers kunnen immers dimbare led-lampen dimmen. Als je led-lampen vreemd gaan doen en niet constant blijven branden, is het waarschijnlijk tijd om eenmalig een andere dimmer te installeren. Dit is een stevige investering (rond de 100€), maar je hoeft het wel maar 1 keer te doen. Omdat LED lampen 10 keer zuiniger zijn dan gewoon licht, is ook die 100 € snel terugverdiend. Alhoewel het wel pijnlijk is om dat in 1 keer te moeten betalen, raden we je dit ten stelligste aan als je wil besparen op je factuur.
Rekenvoorbeeld:
6 halogeenlampen van 50 W met dimmer, die dagelijks 4 uur branden op vol vermogen:
=300 W x 4 Uur x 365 Dagen = 438000 W of 438 kWh = 122, 64 € (aan 0,28 €/kWh)
6 ledlampen van 5 W met dimmer, die dagelijks 4 uur branden op vol vermogen
=30 W x 4 Uur x 365 Dagen = 43800 W of 43,8 kWh = 12,26 € (aan 0,28 €/kWh)
Je wint dus op 1 jaar 122,64 – 12,26 = 110,38 en dit voor de volgende 20 jaar = 2207,6€ goedkoper, maar je moet dan wel de dimmer en de lampen nog kopen. Dit is de reden dat 100 euro voor een nieuwe dimmer geen weggesmeten geld is.
Hoe worden de ledlampen in deze groepsaankoop geleverd?
In elke deelnemende gemeente zal een afhaalpunt worden georganiseerd. Wie dat wenst kan de lampen ook thuis laten bezorgen én laten installeren, tegen een beperkte meerprijs.
door Wim De Saeger | okt 24, 2018
Ivo, een klimaner, is zeer blij met zijn groen dak! Het is net aangelegd in Oktober dit jaar, om en rond de zonnepanelen, en moet nog wel ingroeien. Maar het ziet er al mooi uit.
Er is aanplanting van sedum-soorten en op zijn vraag is er ook een plekje voor winterkrokussen voorzien, kwestie van nog meer bijtjes naar het dak te brengen.
Ivo is super tevreden want de bijtjes hebben, met dat mooie weer van laatst, de nieuwe 90 m² extra groen al gevonden en ook de terugbetaling van de stad Mechelen is al onderweg (dit heeft slechts twee weken geduurd !). Ivo heeft voor een extensief groen dak gekozen.
 Sedum |
 Winterkrokussen |
(meer…)
