Hoe kan een organisatie het enthousiasme van zo veel mogelijk mensen omzetten in actie? Een bouwsteen die onze burgerbeweging daarbij hielp is het Sociocratie 3.0-patroon ‘kring van afgevaardigden’. Laat je inspireren door het verhaal van Klimaan, en ontdek hoe een doordachte organisatiestructuur helpt om de energie van mensen in beweging te houden.
Toen Klimaan onder impuls van een viertal enthousiastelingen van start ging in januari 2018 was het doelwit helder. Klimaan zou in Mechelen een energiecoöperatie oprichten, om de omschakeling naar hernieuwbare energie te versnellen: een zogenaamde REScoop, een Renewable Energy Sources cooperative, waarin burgers mee kunnen investeren en waarin ze ook inspraak hebben. In ijltempo werd Klimaan vzw (een vereniging zonder winstoogmerk) opgericht, als voorloper van de later op te richten coöperatie. Er kwam een logo en een huisstijl, en een eerste project ging van start: een groepsaankoop voor ledlampen.
Hoe meer activiteiten er ontplooid werden, hoe meer nieuwe gezichten zich aanmeldden. Het waren mensen met uiteenlopende achtergronden, allemaal gedreven om als burger bij te dragen aan een duurzame samenleving. De vraag kwam op: kan iedereen zijn ei voldoende kwijt in het idee van de energiecoöperatie? Het was nodig om eens stil te staan bij ieders ‘waarom’.
Een paar herbronningsavonden volgden, en in de herfst van 2018 nam Klimaan nieuwe thema’s op in haar werking, als aanvulling op het thema energie waarmee alles begon. Met een knipoog naar de vier elementen waren dat: grond, water en lucht. Want ook daarmee moeten we toekomstgericht omgaan, beseften veel Klimaners. De nieuwe thema’s mocht je breed bekijken. Ook projecten rond voedsel, mobiliteit en materialen vonden er een plaatsje onder. En nog zoveel meer.
Het Mechels Klimaatalarm: een reeks zaterdagen in 2019 met ‘Sing for the climate’ om 5 voor 12, om het klimaat op de politieke agenda te plaatsen.
We creëerden samen ook een ‘Klimaankompas’ met vier principes die beschreven waaraan een Klimaan-initiatief moest voldoen. Die waren:
een Klimaan-initiatief respecteert de draagkracht van de aarde,
het geeft energie door samen zinvolle dingen te doen,
het kijkt naar het totaalplaatje,
het mobiliseert burgers om een lokale duurzame samenleving te creëren.
Boodschap aan alle leden was: wil je een nieuw initiatief opstarten? Dat kan, als het in lijn is met onze vier principes. Klimaan was daarmee helemaal klaar om als brede burgerbeweging in Mechelen en omstreken een actieve en verbindende rol te spelen. Samen bouwen aan een wereld waarin mensen zorgzaam omgaan met grond, materialen, lucht, energie en water (die we ook wel de ‘commons’ noemden) was het doel. De sociale reflex was er steeds: iedereen, ongeacht achtergrond, opleidingsniveau of financiële situatie, moest meekunnen in het Klimaan-verhaal.
Werkgroepen naar believen
De herbronningsoefening bracht helderheid over wat we samen wilden doen. Voor elk van de vier thema’s kwam er een werkgroep: Werkgroep Energie, Werkgroep Water, Werkgroep Lucht en Werkgroep Grond(stoffen). De nieuwe structuur creëerde ruimte om breed te werken. Elke Klimaner vond makkelijk een project waaraan hij of zij graag wilde bijdragen, en de impact van Klimaan werd er groter door.
Het bleef niet bij thematische werkgroepen. Ook ondersteunende werkgroepen, zoals Werkgroep Communicatie, Werkgroep Samenwerking en Werkgroep IT, en lokale groepen, geworteld in de gemeenten rond de stad Mechelen, zagen het levenslicht. Maandelijks was er de ‘Klimaandelijkse’: een bijeenkomst om iedereen bij te praten en om het contact tussen de werkgroepen levendig te houden. In de zomer van 2019 waren er 80 leden actief.
Vertrouwen en eigenaarschap waren sleutelwoorden vanaf het begin. Een voorbeeld daarvan: al wie wilde kreeg toegang tot de back-end van de website om naar hartenlust blogposts, kalenderitems of webpagina’s te creëren. Ook de werkgroepen ontplooiden naar eigen inzicht allerlei activiteiten.
In mei 2019 was het dan eindelijk zover: de coöperatieve vennootschap met sociaal oogmerk Klimaan cvso werd opgericht, als tweede juridische entiteit van de burgerbeweging. Dat opende nieuwe mogelijkheden, want een coöperatie kan heel andere dingen doen dan een vzw. Vanaf toen konden burgers samen investeren in lokale klimaatprojecten. De coöperatie nam meteen een vliegende start met het leggen van zonnepanelen op het gemeentehuis en de bibliotheek van Bonheiden.
Klimaan cvso is klaar voor de zaterdagmarkt: mensen warm maken om deelwagens te gebruiken, mee te doen met de samenaankoop van zonnepanelen of mee te investeren in coöperatieve zonnepanelen, deelwagens en warmtenetten.
De Klimaanraad
De burgerbeweging was dus best complex geworden, met veel mensen, tal van werkgroepen en twee juridische entiteiten, elk met hun eigen bestuur. Alle energie, ideeën en projecten laten samenvloeien in een coherent geheel was best uitdagend. Na een tijdlang zoeken, creëerden we nog een extra structuur, geïnspireerd op het Sociocratie 3.0-patroon ‘kring van afgevaardigden’, met als doel de samenwerking in goede banen te leiden. We doopten onze kring van afgevaardigden de Klimaanraad. De eerste Klimaanraad vond plaats in september 2019.
Schematische voorstelling van het Sociocratie 3.0-patroon ‘kring van afgevaardigden’. (Beeld: B. Bockelbrink, CC BY-SA)
Als je dit patroon toepast, ga je je organisatie opvatten als een verzameling deelorganisaties die samenwerken − bij Klimaan waren dit de werkgroepen. Elke deelorganisatie werkt autonoom binnen bepaalde grenzen (zoals een doelstelling, een takenpakket, een budget, enzovoort). Daarnaast is er een ‘kring van afgevaardigden’ die bestaat uit een vertegenwoordiger van elke werkgroep. Die beantwoordt de organisatie-overkoepelende vragen en uitdagingen. Mooi geregeld: geen hiërarchie, toch geen chaos.
De Klimaanraad had elke maand een bijeenkomst met vertegenwoordigers van de thema-werkgroepen (bijvoorbeeld Werkgroep Energie), de ondersteunende werkgroepen (bijvoorbeeld Werkgroep IT), de lokale groepen (bijvoorbeeld Klimaan Vaartland) en de bestuursorganen. Werkgroepen en besturen mochten naar eigen goeddunken steeds dezelfde of regelmatig een andere persoon afvaardigen. Dat verschillende mensen in meerdere werkgroepen actief waren hielp om flexibel om te springen met wie naar de Klimaanraad kwam. Klimaan is een vrijwilligersvereniging, dus engagementen moesten passen bij ieders leven.
We zagen grote voordelen in het bestaan van de Klimaanraad. Nieuwe enthousiastelingen konden er supersnel hun entree maken. Een publicatie in het Staatsblad, zoals voor een nieuwe bestuurder zou moeten, hoefde niet, en het was ook geen langetermijnengagement. Bovendien: de twee rechtspersonen waaruit de burgerbeweging bestond (Klimaan vzw en Klimaan cvso) waren er beiden vertegenwoordigd, wat goed was voor de inhoudelijke samenhang tussen de twee.
Het bestuur
Wat deden de bestuursorganen dan? Dat vulde elk bestuur voor zichzelf in. Het bestuur van de coöperatie had en heeft nog altijd een groot takenpakket, want burgerkapitaal investeren vraagt voorzichtigheid en een coöperatie mag omwille van de wetgeving ook niet zomaar met vrijwilligers werken. Het bestuursorgaan van de vzw daarentegen hield het kleiner. Naar het voorbeeld van het minimum viable board van het internationale netwerk Enspiral, verklaarde het − ik was toen een tijdlang medebestuurder van Klimaan vzw − zichzelf verantwoordelijk voor een minimumpakket aan taken, met de focus op de juridische, financiële en administratieve zaken. Verder hield het bestuur wel een oogje in het zeil, maar gaf het vooral zo veel mogelijk invloed aan de Klimaanraad. Aan de leden van Klimaan vzw dus.
Samen navigeren met het Klimaankompas: de vier Klimaanprincipes beschrijven waaraan een Klimaan-initiatief moet voldoen.
Het bestuur van Klimaan vzw kwam niet vaak samen. Enkele keren per jaar volstond. En bestuursvergaderingen waren sowieso al open voor wie ze wilde bijwonen. Een machtsbastion dat het laatste woord had is er in Klimaan nooit geweest. De bestuurders van de vzw wilden vooral een bedding blijven creëren voor wat zich wilde ontplooien, eerder dan de burgerbeweging een bepaalde richting uit te sturen. Dat deed elke werkgroep voor zichzelf wel. ‘Een Klimaan-initiatief geeft energie door samen zinvolle dingen te doen’ was een van de principes die we in het eerste jaar samen geformuleerd hadden, en wat geeft meer goesting dan je schouders te zetten onder een project dat je zelf mee bedacht hebt?
Samen navigeren
Onderwerpen die op de agenda van de Klimaanraad verschenen waren: Over hoeveel geld mag een werkgroep autonoom beslissen? Hoe gaan we om met leden die onze communicatiekanalen willen gebruiken om politieke boodschappen te verspreiden? Gaan we in op een uitnodiging tot samenwerking met een andere organisatie wat mogelijk onze draagkracht voor andere projecten verkleint? Gaan we een subsidie aanvragen met vermelding van activiteiten waarvan we niet weten of er voldoende vrijwilligers zijn om die tot een goed einde te brengen? Hoe goed willen we nieuwe leden leren kennen voordat we hen toegang geven tot het intern communicatieplatform Basecamp? Wat moet aan bod komen op de volgende Klimaandelijkse? Hoe houden we onze social media levendig met inbreng van verschillende werkgroepen? En ga zo maar door. Waar mogelijk pasten we in de Klimaanraad consent besluitvorming toe, ook een Sociocratie 3.0-patroon.
Gewoon doen, is de boodschap. Klimaan plantte in 2022 een Urban Forest in Tivolipark in Mechelen.
Leden reikten vaak mooie grootse ideeën aan. Het Klimaankompas met de vier principes hielp ons om samen te navigeren in de zee van mogelijkheden. Voortbouwend op de eerste ervaringen formuleerden we nog een extra criterium: ‘draagvlak en draagkracht’. Om na te gaan er draagvlak was voor een potentieel project, stelden we ons de vraag: past dit project binnen de visie en zijn leden er enthousiast over? En voor draagkracht: wat moet er concreet gebeuren, wie engageert zich ervoor en is het realistisch?
Het inschatten van draagvlak en draagkracht was een voortdurende evenwichtsoefening, want in een vrijwilligersvereniging fluctueren engagementen soms snel. Enkel als er volgens onze gezamenlijke inschatting voldoende draagvlak en draagkracht was, kon een groter project van start gaan. Dit heldere beslissingskader zorgde ervoor dat we samen verantwoordelijke beslissingen konden nemen, zonder daarvoor iemand in een verantwoordelijke positie te plaatsen. Voor kleinere projecten die door enkele mensen uitgevoerd konden worden, bijvoorbeeld binnen een werkgroep, was zo’n uitgebreide evaluatie uiteraard niet nodig. ‘Gewoon doen’, was daar de boodschap.
Klimaan blijft bewegen
Na drie jaren met een maandelijkse Klimaanraad kwamen er almaar minder werkgroepoverschrijdende vraagstukken op tafel, omdat de samenwerking ondertussen goed gestroomlijnd was. De coronatijd was ook niet gemakkelijk geweest − Klimaan steunt immers op lokale ontmoetingen −, en daardoor was het aantal actieve leden en het aantal projecten iets meer behapbaar geworden. De nood aan een maandelijks vergadermoment om de samenwerking te coördineren was er niet meer, en dus hield de Klimaanraad op te bestaan. De laatste vond plaats in januari 2023. Betekende dat dat leden minder inspraak kregen? Zeker niet. Leden beslissen nog altijd mee, maar dat verloopt nu op een meer organische manier, bijvoorbeeld via het online communicatieplatform of tijdens de Klimaandelijkse die nog altijd elke maand plaatsvindt om iedereen op de hoogte te houden.
De Klimavelo: fietstaxi voor minder mobiele mensen. Laat je rijden in de riksja’s van Klimaan vzw.
De Klimaanraad, ofwel het Sociocratie 3.0-patroon kring van afgevaardigden, was een van de vele bouwstenen in een mozaïek aan aanpakken en bijeenkomsten die hielpen om van de burgerbeweging een succes te maken. Macht delen en mensen betrekken zat van in het begin in het DNA van de organisatie en dat krijgt op vele manieren vorm. Doordacht blijven kiezen voor wat helpt om die intenties waar te maken, houdt de energie in beweging.
Frederic Laloux, de auteur van het invloedrijke boek Reinventing Organizations, zegt daarover:
Wanneer organisaties gebouwd zijn, niet op impliciete mechanismen van angst, maar op structuren en praktijken die vertrouwen en verantwoordelijkheid genereren, beginnen er buitengewone en onverwachte dingen te gebeuren.
En er werden stenen verlegd. De coöperatie Klimaan cvso haalde ondertussen al zo’n 1,4 miljoen euro aan burgerkapitaal op en investeerde dat in zonneprojecten, warmtenetten en deelwagens. Drie mensen zijn er professioneel aan de slag.
Klimaan vzw is uitgegroeid tot een belangrijke stem in de lokale dialoog, en prikkelt en activeert nog steeds burgers met een scala aan boeiende activiteiten, zoals een geveltuinenproject, de aanplanting van een stadsbos, Repair Cafés, filmavonden en informatieve sessies. Eind 2021 was Klimaan vzw mede-oprichter van Pandschap Rivierenland, een coöperatie die private woningen duurzaam renoveert waarna ze verhuurd worden als sociale woning. En de ‘Klimavelo’, ook een Klimaan-initiatief, is een fietstaxidienst die minder mobiele mensen op hun bestemming brengt, vaak met riksjapiloten die graag hun Nederlands oefenen.
Klimaan blijft vol enthousiasme burgers in beweging brengen.
Dit artikel is aangepaste versie van een tekst die op mijn website verscheen.
We voelen een sluimerend, maar stijgend gevoel van bezorgdheid over droogte. Het probleem was steeds iets dat aan bod kwam bij mogelijke gevolgen van klimaatverandering, “over een paar decennia of zo”, maar het komt nu steeds dichterbij. De droogte van de voorbije maanden is iedereen opgevallen. In ons achterhoofd malen ook nog de zomers van 2018 en 2019 en het grondwaterpeil dat steeds verder zakt.
Vandaag geven 2/3e van de Vlaamse meetpunten een te lage grondwaterstand aan. In Antwerpen en Limburg werd vanaf mei de alarmfase oranje afgeroepen voor het brandgevaar. Dit is nog nooit zo vroeg gebeurd.
Water is, net als energie, lucht en grond een common waar wij ons met Klimaan als burgerbeweging voor willen inzetten. De leden van onze groep Water zoeken momenteel naar initiatieven om een impact te kunnen uitoefenen als burger, naast de bestaande werken die ons lokaal bestuur gepland heeft.
Wat gebeurt er al in onze regio?
De stad Mechelen heeft een risicoanalyse laten uitvoeren om vat te krijgen op hoe gevolgen van klimaatverandering zoals aanhoudende droogte of andere extreme weersomstandigheden zich in onze buurt gaan manifesteren. Ook is er eenhemelwaterplan in de maak om een strategie uit te rollen zodat regenwater hergebruikt, geïnfiltreerd en gebufferd kan worden. Dit werk kost allemaal erg veel tijd, energie en vooral geld. Hoopgevend is dat stad Mechelen alvast een deel van de prijzenpot van de European Green Leaf Award 2020 zal besteden aan de ontharding van het Hoogstratenplein.
Wat kan er nog meer gebeuren en wat kunnen wij met Klimaan doen?
A) Ontharden is ‘the way to go’
Hoe komt het dat ons grondwaterpeil moeilijk herstelt? Naast het uitblijven van regenval, is onze verharding van de oppervlakte een grote boosdoener. Door alles vol beton, asfalt, dichte klinkers,… te leggen, krijgt het hemelwater geen kans om in onze steeds droger wordende bodem te infiltreren, maar stroomt het af via riolering naar een waterzuiveringsinstallatie of naar een waterloop. Om dit fenomeen tegen te gaan is het belangrijk om zo veel mogelijk neuzen dezelfde richting in te krijgen, en samen de bodem weer vrij te maken voor infiltratie. Het hemelwaterplan van onze overheden is een werk van decennia, en in de tussentijd kunnen burgers zich hier ook organiseren om in hun buurt de straat ‘uit te breken’.
Het Vlaamse Departement Omgeving lanceerde al een 45-tal proeftuinen (campagneVlaanderen Breekt Uit). In Mechelen nam het co-housingproject Gummarushof en de naburige scouts het initiatief om in dit kader hun terreinen te ontharden (zie deprojectfiche).
Als burgerbeweging kunnen we misschien ‘Mechelen Breekt Uit’ organiseren? Hiermee breiden we uit naar verschillende wijken en buurtparken, zodat we deze ontharding in een stroomversnelling kunnen brengen, met een sappige bodem voor fleurige en frisgroene vegetatie als direct zichtbare voordelen voor de buurtbewoners.
Ook kunnen we weer een groepsaankoop organiseren voor hemelwaterinstallaties en infiltratievoorzieningen.
B) Waterbesparing: nieuwe reflexen bij ons allemaal
Momenteel denken velen pas na over waterverspilling, wanneer de droogtes tot zo’n kritiek punt zijn gekomen dat het nationaal nieuws wordt. Ik vraag me soms af of we later aan de volgende generaties gaan vertellen “Je kan het niet voor mogelijk houden, maar tot de beginjaren ’20 spoelden we nog steeds massaal onze toiletten door met drinkbaar water, vulden we er zwembaden mee en wasten we auto’s alsof er een onuitputtelijke waterbron was”. Volgend op een reactie zoals ik had als kind op de beelden van sigarettenreclame.
Wat kan je zelf doen?
Als basis: Inzicht krijgen in je huishoudelijk watergebruik. Meten is weten! Noteer maandelijks je meterstand en bereken hoeveel je gezin per persoon per dag verbruikt. En zie op dit overzicht waar je kan besparen.
Een handige tool hierbij is Energie-ID, als je onze groep Mechelen Klimaatneutraal wil komen versterken? Welkom!
Er zijn talloze bronnen waar we geïnformeerd worden over hoeveel water welke handeling vergt. Van zichtbare liters in je eigen huishouden tot onzichtbare liters bij de productie van bijvoorbeeld koffie, kledij en vlees. Hier zullen we zeker nog dieper op ingaan in een volgende blog.
We geven hier alvast 4 (zichtbare) waterbesparingstips mee:
Als je er nog geen hebt: plaats een spaardouchekop. Met dit eenvoudig tussenstukje bespaar je op jaarbasis 10.000 liter water. Dit is geen typefout, het halveert nl. het waterverbruik en dit levert al gauw 40 liter op per douchebeurt. Wel niet extra lang douchen dan ;).
Gebruik een emmertje! Probeer zoveel mogelijk grijs water op te vangen om te hergebruiken: koud douchewater of spoelwater van groenten zijn prima geschikt voor je (tuin)planten.
Ook zeepwater van onze veelvuldige handenwasbeurten kan je perfect opvangen in emmers om daarmee je toilet door te spoelen. Daar spaar je algauw zo’n 50 liter zuiver drinkwater per dag mee uit.
Vang je regenwater op in een regenton of nog beter:
Plaats een regenwaterput of hemelwaterinstallatie om aan te sluiten op het toilet en/of wasmachine. Stad Mechelen geeft hiervoor een premie tot 550 euro! (Meer info vind jehier).
Droogte in de tuin aanpakken kan je zo doen, zonder al te veel water te gebruiken:https://www.velt.nu/nieuws/enorme-droogte-5-tips-voor-je-tuin Of kies voor meerjarige eetbare planten, de basis van de permacultuur. Door hun sterk wortelgestel hoef je die (na het eerste jaar) helemaal geen water te geven.
In de pers: Er verschenen de laatste weken prachtige initiatieven, die erg inspirerend werken:
Iedereen zit met het gevoel dat er wat moet veranderen: het water is bijna op, de elektriciteit is bijna op en onze wegen zit vol. Als antwoord op het klimaatprotest kwamen politieke partijen met verschillende oplossingen en met beloftes.
De vraag is wie na 26 Mei de politieke moed zal hebben om de maatregelen te nemen die nodig zijn. Welke partijen kunnen de juiste argumenten voorleggen om een diverse samenleving mee te krijgen in een duurzaam beleid?
Daarom maakten enkele Klimaners uit de Rupelstreek, samen met sympathisanten van Denktank Rupelstreek, deze mooie affiches om ons te wijzen op de kracht van onze stem bij de komende verkiezingen. De affiches zijn printbaar op A4 formaat. De kleinere afbeeldingen kan je ook gebruiken als (Facebook) profiel foto. Grotere formaten zijn verkrijgbaar op aanvraag.
Stem jij op 26 Mei met het hart of met de portefeuille?
Je kan hieronder je eigen poster afdrukken.
Klik op de download-knop
Klik met rechtertoets op de geopende tekening kies “printen”. Als je die optie niet hebt, klik dan op “downloaden” of “bewaren” en open de download in je tekenprogramma en klik op printen.
Welke Mechelaar heeft nog niet gehoord van De Grond der Dingen? Dit is een initiatief van theater ARSENAAL/LAZARUS en het museum Hof van Busleyden waarbij inwoners van Mechelen opgeroepen worden om actief mee te bouwen aan de gemeenschappelijke toekomst. De stad stelt 20.000 m² ter beschikking om een aantal voorstellen te realiseren.
Burgers die mee mogen beslissen over gemeenschappelijke grond, daar geeft Klimaan graag z’n steun aan! Door zelf ideeën in te dienen, door het initiatief mee bekendheid te geven, door actief mee te denken,…
Het klinkt alleszins mooi, maar hoe werkt het in de praktijk? Hoe maak je bijvoorbeeld met een grote groep Mechelaars een selectie uit zoveel prachtige ideeën? Het toverwoord daarvoor blijkt Hummus…
Hoe het eraan toe ging op de Grote Onderhandelingsdag kan je hieronder lezen in een uitgebreid verslag, aangeboden door Annick Thienpont van Mechelen Blogt. (Dankjewel, Annick!)
De grond der dingen : samen onderhandelen voor 80 projecten
De Grond der Dingen beleefde afgelopen zaterdag zijn onderhandelingsdag. Voor dit stadproject konden Mechelaars gedurende 2 jaar zelf voorstellen indienen, om met een vierkante meter Mechelen beter te maken. De stad stelt hiervoor 20.000 m2 ter beschikking. Uiteindelijk werden 206 ideeën verzameld. In eerdere ontmoetingsmomenten werden gelijkaardige voorstellen al samengebracht. Nu was een verdere selectie van 175 naar 80 projecten nodig.
Eerst kennismaken…
Als startmoment hielden de ongeveer 100 aanwezigen korte speeddates. Aan de hand van 4 vragen kregen ze de kans om mekaar beter te leren kennen, en de sfeer en verwachtingen van de groep naar boven te brengen.
In de inleiding gaven Willy Thomas, artistiek leider van Arsenaal/Lazarus en bezieler van dit project, en Sigrid Bosmans, artistiek directeur van Hof van Busleyden, het belang en het succes aan van dit project. Voor een stad van 86.000 inwoners getuigen 206 projecten van een enorme betrokkenheid. Ter vergelijking : in Gent liep een gelijkaardig project, waar er door 260.000 inwoners in totaal 260 projecten werden ingediend. Zowel het theater als het museum stellen zich vragen over hun rol in de stad, en in dit project kunnen ze deze rollen op een mooie manier bundelen. In de werkgroep zetelen ook mensen van de stadsdiensten. Zij namen alle voorstellen mee naar de bevoegde diensten, en laten bekijken in hoeverre de ingediende voorstellen kunnen opgenomen worden in het beleid van de stad. Ook wanneer sommige projecten het op deze dag niet halen, worden ze later mogelijk door de stad opgepikt om alsnog uit te werken. De werkgroep wordt ondersteund door een klankbordgroep van 14 mensen. Dit zijn stuk voor stuk gerenommeerde specialisten uit vakgebieden als bestuurskunde en burgerparticipatie, en uit de artistieke wereld.
Nadien gingen de deelnemers weer aan de slag op de scène om de waarden en de criteria te bepalen waarmee later die dag de selectie van de projecten zou gebeuren. Er werd een lijst van criteria vooropgesteld, die door onderhandeling hier en daar nog geschrapt of bijgestuurd werden. Er werd afgesproken om schoonheid, en het blijvend aspect van een voorstel nu uit de criteria te halen, maar zeker mee te nemen bij de latere uitvoering van de geselecteerde projecten.
…en dan samen aan het werk
In de namiddag werden de aanwezigen ingedeeld in 12 groepen. Elke groep kreeg 15 projecten om te toetsen aan de 11 criteria die voor de middag opgesteld werden. Voor elk criterium moest een score van 0 tot 5 punten gegeven worden. Per tafel werden de 4 projecten met de hoogste score weerhouden. Maar omdat niet altijd alles objectief te beoordelen is, was er een groene kaart beschikbaar. Een project dat niet noodzakelijk hoog scoort, maar je wel een fijn gevoel geeft, kon je een groene kaart geven. Ook de 24 projecten die het beste scoorden met de groene kaartjes werden aan de lijst van geselecteerde projecten toegevoegd.
Eén van de werkgroepen knipte hun kaartjes in de hartvorm : “ om te kunnen stemmen met ons hart”.
Ik volgde zelf de beoordeling aan tafel 12, onder leiding van Marijke Wienen. Er ontstonden leuke gesprekjes over de motivatie achter een bepaalde score. In het algemeen was er een grote eensgezindheid, maar soms konden mensen elkaar nog overtuigen om de punten te wijzigen. Voor sommige projecten kwamen de tafelgenoten spontaan met aanvullingen of alternatieven.
De mensen achter de projecten
Tussen de sessies door sprak ik met de indieners van verschillende projecten, en legde ik interessante contacten voor weer nieuwe artikels. Philip Ceuleers en Amber Verstraelen zijn de oprichters van de duurzaamheidsas. Zij hielden zelf al cocreatie-sessies met de mensen die op die as wonen om duurzame, ecologische en gemeenschapsversterkende initiatieven met elkaar te verbinden. Daarover kon je op Mechelen Blogt al een uitgebreid artikel van Jan Smets lezen.
Terwijl Leyla en Ilias Saidova poseerden voor de groepsfoto in de kruidtuin, had ik even de kans om met hun mama te praten.
“Wij waren op bezoek in het museum en leerden daar het project kennen. De kinderen waren meteen enthousiast om een tekening te maken en een projectvoorstel in te dienen. Leyla droomt van een speeltuin waar ook plaats is om te fietsen, en van meer groen in de stad. Ilias pleit ervoor om alleen elektrische auto’s toe te laten in de binnenstad. Vandaag ben ik met hen meegekomen om samen de projecten te verdedigen. “
De resultaten
Op het einde van de namiddag werden alle scores van de tafels verzameld, en werd er druk gerekend voor de uiteindelijke selectie van de projecten. De zaal kreeg al een eerste overzicht maar het was onhaalbaar om in de beschikbare tijd alle berekeningen nauwkeurig af te ronden. De organisatie beloofde de volledige lijst eerstdaags op hun website te communiceren.
En nu ?
Nu worden de geselecteerde projecten visueel uitgewerkt, om vanaf december 2019 tot en met maart 2020 tentoongesteld te worden in de grote ruimte van Hof van Busleyden, onder de titel “Wat is de grond der Dingen? “ Tegen 14 maart 2020 moet dan de definitieve selectie gemaakt zijn van de voorstellen die effectief zullen gerealiseerd worden.
Deep Democracy
Deze onderhandelingsdag werd begeleid door Hummus, een organisatie onder leiding van Fanny Matheusen die rond de principes van Deep Democracy werkt. Deze methode laat groepen in onderhandeling gaan, met aandacht voor alle meningen, ook de minderheidsstem, en de onderliggende emoties. Ik sprak met een aantal mensen die net als ik al een training volgden bij Fanny. Ik ben fan van deze aanpak en probeer hem ook ik mijn job toe te passen. Vandaag had ik de gelegenheid om tools als het gesprek op voeten en de weerberichtjes mee te oefenen.
Al heel mijn leven is de klimaatproblematiek dringend. Is er ALARM. Ik was 14 bij de ondertekening van het Verdrag van Kyoto.
Een
jaar geleden hebben we samen met enkele Mechelaars Klimaan opgericht.
Een burgerbeweging die via samenwerking de transitie naar een sociaal
duurzame en kimaatneutrale maatschappij wil versnellen.
Het klimaatbetoog van Nic Balthazar raakte me diep. Het 6-jarige meisje in het rood uit de videoclip ‘The Big Ask’ is nu een 18-jarige jongedame. Volgens haar is er sinds de clip is er ‘niets’ gebeurd. De wereld is nog altijd niet wakker. Zo voel ik het ook aan.
Mijn oudste zoontje is nu 6 jaar, net zoals het meisje in het rood 12 jaar geleden.
Ik bewonder de moedige jongeren die elke donderdag spijbelen voor ons klimaat.
Greta, Anuna, Kyra, … nu iconen, mogen niet binnen 20 jaar zeggen: onze actie heeft niet gebaat.
Ik wil hen bijstaan, ondersteunen. Het is niet enkel hun strijd. De klimaatontwrichting treft iedereen.
Daarom wil ik iedereen oproepen om zaterdag op 6 april om 5 voor 12 samen het ‘Sing for the Climate’ te zingen aan het Gele ‘Opsinjoorke’ naast de Sint-Romboutskathedraal in Mechelen.
Toon de politici dat ook wij willen dat het klimaat de hoogste prioriteit verdient in het politiek beleid.
Alle Mechelse klokken zullen een half uur op voorhand luiden om ALARM te slaan en iedereen oproepen om het lied mee te zingen om 5 voor 12.
We doen dit samen met verschillende organisaties en met het Mechelse stadsbestuur. Dit probleem kunnen we enkel samen oplossen.
Ik hoop op een massale opkomst voor een krachtig signaal,
Gisteren zag ik een fantastische uitzending op Canvas. Een klimaatbetoog waar extreem helder het klimaatprobleem wordt geschetst en wat we er allemaal aan kunnen doen. Het is een uitzending die echt iedereen moet gezien hebben. We moeten immers het klimaatdebat zo snel mogelijk transformeren in echte aanpassingen en oplossingen. Bind dus je klimaatontkennende Nonkel, Oma, Neef, vriend of vriendin vast voor de tv. Praat erover en en ga aan het werk om er samen voor te zorgen dat we onze kinderen dezelfde wereld kunnen schenken op hun oude dag als wij. We hebben nog 12 jaar en al de oplossingen bestaan! Tijd om ze massaal en snel toe te passen.
Lezing van Nic Balthazar over de toekomst van ons klimaat, vanuit de Aula van de Universiteit Gent (2019, BEL, 60 min)