De ImpactSchatter
Eerste hulp bij keuzestress nieuwe huishoudtoestellen
We willen allemaal goede keuzes maken: liefst zowel voor het klimaat als voor onze portemonnee. Hoe weet je wanneer je nu best een ouder toestel vervangt voor een nieuw en energiezuiniger exemplaar? De productie van het nieuwe toestel kost namelijk ook grondstoffen en energie, maar zal tijdens de gebruiksfase wel minder energie verbruiken. Daarom maakten we deze beslissingstool, waarbij we die twee zaken met elkaar vergelijken!
De afweging kan financieel gebeuren: minder energieverbruik t.o.v. de investering voor een nieuw toestel. Op hoeveel tijd betaalt die investering zich dan terug door verminderde energiekosten? Daarnaast kan de afweging gebeuren op het vlak van uitstoot van broeikasgassen, enerzijds nodig voor de productie van een nieuw toestel en anderzijds gerelateerd aan het verbruik van energiezuinigere toestellen.
De aanpak
- Een eerste model om deze afweging te maken werd uitgewerkt door Ecofocus en Klimaan op basis van een spreadsheet; het mock-up-model.
- Studenten van Thomas More hebben dit model als hun eindwerk omgezet naar een web-based model.
- Wat deze webtool uniek maakt – naast de gebruiksvriendelijkheid – is het gebruik van open-source en publieke data. Prijzen van toestellen kan je redelijk gemakkelijk vinden via online webshops of in de winkel. CO2-data is veel moeilijker te verkrijgen. Net als voor andere milieu-data, moet je hiervoor vaak een licentie betalen. Maar voor de ontwikkeling van de ImpactSchatter zijn we bewust opzoek gegaan naar reeds beschikbare data. Voor de ingebedde CO2-emissies van de meeste elektrische toestellen (zoals computers, flat screens, tablets en stofzuigers) hebben we samengewerkt met James Pickstone van The Restart Project, een Brits initiatief dat ijvert voor het meer (zelf) herstellen van elektronische toestellen en hierdoor het verlengen van de gebruiksduur. Voor andere toestellen hebben we beroep gedaan op publiek beschikbare studies en wetenschappelijke artikels. Meer informatie over de bronnen vind je hier.
- The Restart Project maakt gebruik van een Internationale ‘Naamsvermelding- Gelijk Delen (CC-BY-SA 4.0)‘ Creative Commons licentie, die toelaat aan andere gelijkgezinde gebruikers om gegevens te downloaden en te gebruiken, op voorwaarde dat het verdergezet werk onder dezelfde licentie valt als het origineel werk. Wil jij verder werken op de ImpactSchatter; dat kan! Maar vermeld dan eveneens bovenstaande licentie.
Leerlessen
- De reden waarom de studenten niet de volledige ontwikkeling hebben kunnen doorvoeren (we hebben namelijk nog met een professionele developer gewerkt op het einde van de rit) lag bij de complexiteit van de formules die achter het model steken. Het begrijpen van het mock-up-model heeft in de eerste fase meer tijd genomen dan voorzien, waardoor we het risico liepen om de volledige ontwikkeling met basifunctionaliteiten niet tijdig klaar te krijgen.
- Databanken met kerngegevens van elektrische toestellen zijn vaak niet transparant en gratis beschikbaar en kunnen moeilijk voor een publiek toegankelijke app gebruikt worden. Milieudata (i.h.b. ingebedde CO2-emissies) zijn nog niet een ‘common’, zoals wij zouden hopen. Er is zelfs een stijgende trend naar dataafscherming voor commercialisering van ‘data als een dienst’. Meer open-source en gemakkelijk beschikbare data zouden de klimaattransitie echter kunnen versnellen. Het delen van milieudata met The Restart Project (UK) heeft gezorgd voor betere inzichten in deze problematiek. Niet alleen zijn de gebruikte productdata gratis beschikbaar, maar zijn ze vaak inzichtelijker (type toestel en merk) en recenter dan de betaalde generieke milieudatabanken . Verdere uitbreiding naar meer toestellen wordt voorzien. Maar het ontbreken van ‘common’ data blijft het grootste struikelblok om besef van ingebedde CO2 van toestellen naar het bredere publiek te krijgen en ook om meer toestellen in de tool toe te voegen.
Ik zie wel dat er in de tool totaal geen rekening wordt gehouden met de productie-CO²-impact van het vervangen van een oud toestel dat nog werkt. Als men het afdankt wanneer het nog werkt, ondanks het iets hogere verbruik (in mijn geval 107% van een nieuw toestel), en vervangt door een nieuw toestel. Wat is dan de CO² footprint van het moeten recycleren van dat toestel én de CO² footprint van het nieuwe toestel.
Beste Conny. Ik weet niet juist hoe U zo zeker bent dat er geen rekening wordt gehouden met de productie CO2 impact van een toestel, want dit is juist de enige tool die hier juist WEL rekening mee houdt. Daarom zou ik graag beter begrijpen wat U juist bedoelt (het vervangen van een toestel dat nog werkt?). Het is zeer moeilijk om deze lCA gegevens vast te krijgen en te verwerken (daarom hebben we ook nog niet alle toestellen in de tool). Maar we hebben zowel de productie als de recyclage of “scrap” footprint van de toestellen en gebruiken beide waarden om de totale CO2 uitstoot van een toestel te berekenen. Onze bedoeling is U een correct overzicht te geven van zowel CO2 door verbruik als door productie. Wat hier voor nodig is, zijn correcte analyses van de leveranciers hoeveel CO2 zij produceren tijdens het vervaardigen. Daar zouden we allen moeten naar beginnen vragen en deze gegevens zouden veel makkelijker beschikbaar moeten worden (zoals wij ook vandaag al proberen te doen via de tool)