door trissegers | mrt 5, 2022
foto: copyright stad Mechelen.
In 2019 werd hij 10 jaar. Ons “crèmekarreke” zoals mijn schoonbroer hem spottend noemde toen we hem nieuw kochten. Voor ons was de Opel Combo Tour met grote achterklep een ideale wagen om alles in te laden als we gingen kamperen. Ook leuk om droog onder de klep te kunnen zitten in de koffer om onze wandelschoenen aan of uit te trekken. Het startpunt van onze wandelingen kon in “the middle of nowhere” liggen, wij raakten er wel.
123.000 km hebben we er mee gereden, verschillende keren tot aan de Alpen en de Pyreneeën. Bergop ging wel wat traagjes, maar daar maalden wij niet om.
Vanaf het begin legden we wat centjes opzij, voor als onze trouwe vierwieler het zou begeven.
Zijn er alternatieven?
En toen kwam het besef dat onze verplaatsingen met de auto toch wel een grote voetafdruk achterlaten op onze planeet. En met dit voortschrijdend inzicht maakten we na 10 jaar de balans op. Kopen we nog een nieuwe (of andere) wagen, of kunnen we het misschien wel zonder? Af en toe kwamen er al wat grotere kosten aan onderhoud en herstellingen. Wat kost die wagen ons eigenlijk op jaarbasis? Zijn er alternatieven? Waarvoor gebruiken we de wagen eigenlijk?
Mijn partner en ik spraken af om een heel jaar lang de auto enkel te gebruiken als het echt nodig was, en dit systematisch bij te houden in een Excel document. We noteerden de reden waarom we hem gebruikten en het aantal kilometers dat we aflegden. Ondertussen bekeken we alle alternatieven, en op het einde van het jaar berekenden we wat de kostprijs van het rijden met de eigen auto was t.o.v. het gebruik van Cambio, Partago, Dégage of Cozywheels.
Boodschappen deden we allang met de gewone fiets en een handige fietskar. Zelfs om naar het containerpark te gaan gebruiken we de fietskar.
In de stad verplaatsen we ons meestal te voet.
Het beginpunt van onze wandeltochten kunnen we meestal met de trein of de bus bereiken. Kamperen kan ook met een deelwagen. Het aanbod is zo groot dat we gemakkelijk een vergelijkbaar of zelf groter model dan onze wagen kunnen lenen.
Alleen maar voordelen
Financieel sloeg de balans over in het voordeel van de deelmobiliteit. We beslisten een Cambio-abonnement te nemen omdat de stad Mechelen een financiële compensatie geeft voor wie zijn nummerplaat inlevert. Ondertussen rijden we af en toe ook met een van de elektrische wagens van Partago dankzij onze Klimaan-aandelen.
In maart 2020 in volle pandemie-tijd beslisten we om onze auto te verkopen. We beseften wel dat we in het openbaar vervoer toch wat meer kans liepen om besmet te worden.
Nu, 2 jaar later, hebben we er nog geen spijt van gehad. Financieel hebben we er alleen nog maar voordelen uit gehaald. We verhuren onze autostaanplaats en met dat geld alleen al kunnen we maandelijks onze autoverplaatsingen betalen. Of we houden dat bedrag gewoon over. We hebben geen kosten meer aan onderhoud of reparatie enz…
En we rijden meestal met een gloednieuwe elektrische auto.
Wat een zaligheid!
Ook zin om het eens uit te proberen?
Woon je in Mechelen Nekkerspoel? Dan kun je binnenkort genieten van een mobiliteitsbudget van Mechelen om gedurende 60 dagen het aanbod van deelmobiliteit uit te proberen. Alle inwoners van Mechelen krijgen trouwens een mobiliteitsbudget van €250 indien zij de nummerplaat van hun wagen inleveren. Alle informatie vind je hier.
Of doe in juni mee aan de campagne “30 dagen zonder wagen” en probeer eens uit wat het geeft om een hele maand lang je auto te laten staan. Informatie over deze campagne volgt later. Houd onze website en sociale media in het oog.
door Sabine Wuytens | jan 31, 2022
Hier zijn we weer met onze tweede blog over Energiegemeenschappen!
In onze eerste editie legde Elise uit wat een Energiegemeenschap juist is. Maar wat is het nut van een energiegemeenschap, en hoe werkt het precies?
Daarvoor moeten we even onze blik verleggen van ons eigen stopcontact naar het volledige elektriciteitsnet van België.
De traditionele energieketen
De manier waarop we elektriciteit produceren is sinds de opkomst van hernieuwbare energiebronnen compleet veranderd. Hoe zag het er vroeger dan uit? Toen had je een vrij rechtlijnig systeem: de energiestromen liepen van elektriciteitscentrales naar consumenten via het transmissie – en distributienet, en de geldstromen liepen net in de omgekeerde richting, wel zo handig! Er waren wel af en toe correcties nodig om vraag en aanbod in evenwicht te houden, maar een draai aan de knop van een centrale was in principe voldoende om dat evenwicht te herstellen. Nu ja, er komt wel iets meer kijken bij in grote lijnen was het aanbod makkelijk af te stemmen op de vraag.
Energieketen met hernieuwbare energiebronnen
Een heel ander verhaal zien we in de huidige context van hernieuwbare energiebronnen. De impact is in alle aspecten van de energieketen te zien. Even alles op een rijtje.
- Lokale energiebronnen
De energie stroomt niet langer enkel van centrale naar consument, maar wordt ook opgewekt bij mensen thuis, met de zonnepanelen op hun dak en met de windturbine in de wijk. Dat betekent dat de controle over het aanbod niet langer bij enkele partijen ligt maar bij een groot aantal partijen verspreid over het hele land.
2. Zonnige dagen, donkere nachten
Daarnaast zijn de energiebronnen een stuk minder continu en voorspelbaar geworden. Onze klassieke centrales met de draaiknop worden geleidelijk vervangen door bronnen die zich niet zomaar laten aan – en uitschakelen. Een centrale die enkel elektriciteit produceert wanneer de wind waait of de zon schijnt, dat is wel een stuk complexer in evenwicht te brengen dan een gascentrale die je gewoon kan aan – of uitzetten.
Hieronder een grafiek van de energiemix op 30 januari 2022 zoals gepubliceerd door Wind Europe vzw. Naast een constante hoeveelheid energie uit biomassa, uit nucleaire splijting en uit gasverbranding zien we de variabele input van hernieuwbare energiebronnen op ons net. Zonne-energie is in deze donkere dagen slechts enkele uren aanwezig, en ook wind toont een variabel patroon.
3. Controle over de energiefactuur
En tot slot, in de nieuwe energieketen met hernieuwbare energiebronnen gaat de geldstroom niet langer eenzijdig van consument naar producent. Iedereen kan producent worden en dus geld verdienen met de verkoop van elektriciteit. Op die manier profiteert iedereen mee van de kansen die de energietransitie biedt.
Terug naar de Energiegemeenschap
Wat heeft dit allemaal te maken met Energiegemeenschappen? Heel veel!
In een Energiegemeenschap ben je vrij om je energie aan te kopen bij een partij die energie lokaal en groen opwekt. Bovendien kan je de energie die bij mensen en bedrijven wordt geproduceerd, gaan uitwisselen aan een zelf gekozen energietarief. Wie energie verbruikt op een moment dat er véél zonne-energie in het net aanwezig is, zal waarschijnlijk ook een stukje minder betalen voor zijn energie.
Je zal nog steeds netkosten moeten betalen, maar op jaarbasis zou een gezin ongeveer 140 euro kunnen besparen met deze energie-uitwisseling. Om met een quote van KBC-medewerker én Klimaner Rudy Mariën te zeggen: “Je moet al een grote som geld op een spaarboekje zetten om tegenwoordig nog 140 euro per jaar aan interesten te verdienen!”
Tot slot kan je energie in een energiegemeenschap ook op een sociaal rechtvaardige manier gaan delen met anderen, door een voordeliger tarief aan een minder bevoorrechte partij toe te kennen.
© Fanny Monier – City Mine(d) | Energie delen tussen de buren: het project Vlogaert/SunGilles in Sint-Gillis, voorgesteld via een illustratie
Aan de slag!
We hebben al gezien dat het aanbod aan hernieuwbare energie doorheen de dag varieert.
Als we naar een schonere opwekking van elektriciteit willen, zonder uitstoot van CO2, dan moeten we dus trachten om ons verbruik beter af te stemmen op het aanbod. Hoe kan dat? Een klein voorbeeldje: de buurman produceert een overschot aan zonne-energie op de zonnigste uren van de dag en krijgt een beperkte vergoeding om die energie in het net te injecteren. Zelf heb ik geen zonnepanelen en betaal ik een vrij hoge vergoeding om energie te verbruiken op dat moment. In een energiegemeenschap kan je energie dus rechtstreeks kopen van je buur of van een andere producent, en dat voor een energieprijs die jullie zelf kiezen. Zo kan je dus, door te verbruiken wanneer er in de Energiegemeenschap energie over is, goedkoper werken. Bovendien zorg je ervoor dat er minder overschotten zijn in het net.
Meten is weten!
Om energie te gaan delen heb je kennis nodig over het energieaanbod doorheen de dag. Enter de digitale meter! Ondanks een niet heel succesvolle introductie in de Belgische markt, vormt de digitale meter een essentiële factor in onze transitie naar hernieuwbare energiebronnen. Want met een meter die enkel maandelijks of zelfs jaarlijks meet, kan je onmogelijk energie gaan uitwisselen en toegang krijgen tot een Energiegemeenschap. De gegevens die we gebruiken om energie af te rekenen tussen twee punten, worden per kwartier gemeten met een digitale meter. Met die gegevens kunnen we vervolgens heel precies bepalen hoeveel energie er op een bepaalde dag tussen twee punten is uitgewisseld.
Hieronder enkele dagen aan kwartierdata van een digitale meter, zoals we dat op Mijn Fluvius kunnen bekijken voor elke digitale meter.
Dit profiel hoort bij een eigenaar van een elektrische wagen die regelmatig van thuis uit werkt. De gele stroken duiden aan waar de wagen wordt opgeladen. Beeld je in dat er in onze Energiegemeenschap een aantal eigenaars van zonnepanelen zijn die hun overtollige stroom in het net injecteren. Dan kan deze eigenaar ervoor kiezen zijn wagen precies op dat moment te gaan laden door energie van hen te kopen, voor een overeengekomen prijs, en dan liefst nog aan hetzelfde vermogen als waaraan de zonnestroom beschikbaar is!
Om al deze zaken optimaal op elkaar af te stemmen, is een digitale meter absoluut noodzakelijk. Enkel zo kunnen we de gegevens van de zonnestroom aftoetsen ten opzichte van het verbruik. Enkel zo kunnen we de vergoedingen tussen de partijen in de Energiegemeenschap correct afhandelen. En enkel zo zullen onze handelingen een positieve impact hebben op de integratie van hernieuwbare energiebronnen in het net!
Alvast geïnteresseerd om mee te doen, en nog geen digitale meter? Je kan heel gemakkelijk een digitale meter aanvragen via Fluvius. Andere vragen of opmerkingen? Mail ons via info@klimaan.be!
door Elise Steyaert | jan 16, 2022
Dit is de eerste blog van een reeks die zal inzoomen op het volgende hoofdstuk van onze lokale energietransitie. Ik vergelijk het soms met het leren van een nieuwe taal. We gaan nieuwe termen leren, nieuwe verbanden leggen en een hechtere gemeenschap vormen met hernieuwbare energie als bindweefsel. Het verhaal van de switch van passieve consumenten naar actieve prosumenten kennen jullie al. Dat we als Klimaan het coöperatieve model genegen zijn waar we met zo veel mogelijk burgers rechtstreeks eigenaar zijn van onze hernieuwbare energie installaties, daar vertel ik ook niets nieuws mee. Maar voor het volgende hoofdstuk willen we een ‘collectieve’ laag toevoegen tussen alle individuele puzzelstukjes.
We zijn als Klimaan fier om deel uit te maken van een groter geheel, een grotere familie energiecoöperaties die volgens dezelfde principes werken. Ik kan persoonlijk getuigen van de beginmaanden van Klimaan, waarbij we uitgenodigd werden aan tafel met toen een 16-tal andere RESCoops (hernieuwbare energie burgercoöperaties). Door te kunnen surfen op hun opgebouwde kennis van de voorbije decennia zijn wij in een stroomversnelling geraakt. Onze eerste zonnepanelen op publieke daken en de eerste innovatieve aansluiting van een bidirectionele laadpaal die we van nabij konden volgen, beide in Bonheiden, waren in samenwerking met zuster coöperatie ZuidtrAnt. Hun ‘DeelDeZon’ project plant verschillende eerste zaadjes richting de soort activiteiten waarover we het hier willen hebben, zoals elektrische deelwagens die als rijdende wijkbatterij fungeren en slim aangestuurd worden. Ze leveren nl. energie terug aan het net op momenten dat er minder hernieuwbare energie opgewekt wordt en nemen van het net wanneer er overvloed is. Ook de samenwerkingen met vele andere coöperaties waaronder Energent en Ecopower hebben ons kunnen doen groeien tot het punt waar we nu staan: een energiegemeenschap vormen die de energietransitie wil en kan versnellen.
Ook dankzij het cVPP project (Comunity Virtual Powerplant) hebben we samen met verschillende partners heel wat kennis mogen opdoen. Zo schreven we een toekomstvisie uit over hoe we stap voor stap als energiegemeenschap zouden groeien, waarbij alle deelnemende huishoudens gezamenlijk blijven beslissen wat de gemeenschap van belang vindt: meer collectieve hernieuwbare energie oplossingen voor onze huizen en verplaatsingen, waar de gemeenschap de vruchten van kan plukken. We bouwen stelselmatig onze eerste stappen verder, waaronder de focus op scholen in Bonheiden.
Radicale kennisdeling
De bedoeling is dat we hier met een experiment starten. Onbekend maakt onbemind. Ons recept: we gaan het inzicht verhogen en het eigenaarschap bij burgers leggen. Klimaan heeft zo’n 200-tal leden (vzw) en bijna 900 aandeelhouders. Als we er in slagen om met deze intrinsiek geïnteresseerde groep burgers zo veel mogelijk kennis op te doen en te verspreiden… hoeveel zaadjes kunnen we dan planten? We hebben als coöperatie van in het begin gesteld dat onze energietoekomst niet achter gesloten deuren tussen een handvol belanghebbenden moest bedisseld worden. We nemen liever het heft in handen zodat we kunnen handelen in het belang van ons allen. Dat winsten lokaal herverdeeld kunnen worden en verankerd kunnen worden in maatschappelijk relevante projecten. Ik ben me er terdege van bewust dat wij met deze thema’s kunnen bezig zijn, omdat we ons dit (mentaal) kunnen veroorloven. Dit experiment gaat over zelf de boer op gaan om de energietransitie te versnellen door zo veel mogelijk diverse burgers te laten deelnemen aan de mogelijkheden ervan en te laten delen in de meerwaarde.
Nieuwe taal
Als we een nieuwe taal willen leren, dan moeten we weten dat we hetzelfde bedoelen met bepaalde termen. (Disclaimer: we willen hier niet te lang bij blijven stilstaan, om voldoende te kunnen focussen op de acties en de volgende stappen. Er zijn talloze interessante publicaties te vinden over de oorsprong van deze termen, veelal dankzij Europese initiatieven en projecten). Gebaseerd op de formele terminologie van VEKA (Vlaams Energie en Klimaatagentschap) geven we hier de basics mee:
Een energiegemeenschap van burgers is een groep actieve afnemers die samen een vennootschap oprichten om bestaande marktactiviteiten uit te oefenen zoals hernieuwbare energie opwekken, zelf verbruiken, opslaan, verkopen, het net helpen in evenwicht houden of oplaaddiensten voor bv. elektrische deelmobiliteit aanbieden. Naast deze bestaande marktactiviteiten wordt het vanaf nu ook mogelijk om de energie die binnen de energiegemeenschap geproduceerd wordt, te delen onder de leden van de energiegemeenschap.
Actieve afnemers is gewoon een nieuwe term om te wijzen op de nieuwe rollen die prosumenten (niet enkel energie van het net halen, maar ook hernieuwbare energie produceren) kunnen opnemen. De regelgeving laat nu ook toe dat een actieve afnemer zijn of haar ‘overschot’ (dat anders op het net wordt gestoken), rechtstreeks aan een andere persoon wordt verkocht, zoals aan een buur, vriendin of familielid. Dat heet peer-to-peerhandel of persoon-aan-persoonverkoop. Gratis wegschenken mag ook. Ook de bewoners van een appartementsgebouw kunnen gezamenlijk in hernieuwbare energie op het dak investeren en onderling verdelen (vroeger kon dit enkel naar de gemeenschappelijke delen gaan).
Energie: waar de factuur om zou moeten draaien
Echter, er is wel nog één grote ‘maar’ aan deze activiteiten. Economisch is dit allemaal nog steeds weinig interessant omdat onze volledige kostprijs van energie maar voor een klein stukje (nl. een derde) uit de energie zelf bestaat. Het energiedelen en onderling verhandelen wegen enkel op dat stukje energie. De energie die jouw elektriciteitsmeter passeert zal nog steeds aan een heel deel andere vaste kosten onderworpen worden. Dit zijn distributie-, transmissienetkosten en andere heffingen en taksen. Enkel jouw zelfverbruik (de energie die je simultaan verbruikt wanneer je ze opwekt) is volledig vrijgesteld. Maar niet iedereen heeft eigen zonnepanelen, dat is net de clou van de zaak wanneer we hernieuwbare energie willen delen tussen een bredere groep mensen. Als jouw dak niet goed gelegen is of je hebt de financiële middelen niet voor eigen hernieuwbare energie, dan zou dit binnen de gemeenschap moeten kunnen aangeboden worden aan een goedkopere elektriciteitsprijs dan de standaard.
We zouden een volledige blog kunnen wijden aan hoe de scheeftrekking van de elektriciteitsfactuur t.o.v. de fossiele brandstof rekeningen is gegroeid en hoe dit recht te trekken. Een groot aandeel is de afbetaling van de steunmechanismen van het verleden (groenestroomcertificaten en warmtekrachtcertificaten). Gezien iedereen aangesloten is op het elektriciteitsnet werd het als eerlijk en praktisch beschouwd om die afbetalingen te solidariseren tussen alle aangeslotenen op het elektriciteitsnet. De andere energiedragers (fossiel) zoals aardgas en stookolie wordt nl. niet door iedereen gebruikt. Om de shift naar warmtepompen en elektrische (deel-)wagens te maken, zal elektriciteit wel goedkoper moeten worden in verhouding t.o.v. fossiele tegenhangers. Daarom wordt er nu op verschillende niveaus in ons land bekeken hoe bepaalde kosten kunnen verschoven worden tussen de energiedragers. In elk geval mogen we er zeker van zijn dat het onderdeel ‘energie’ in de factuur steeds meer zal beginnen doorwegen in de komende jaren, waardoor de activiteiten van energiegemeenschappen en haar actieve afnemers ook in belang en economisch voordeel zullen toenemen. Meer weten over dit thema? Dit pleidooi van ODE en BBL geeft meer informatie.
Is Klimaan een energiegemeenschap?
Er zijn voorwaarden verbonden om je als energiegemeenschap (EG) te kunnen organiseren:
-
Een EG moet een rechtspersoon zijn waaraan iedereen kan deelnemen (zowel burgers, lokale overheden, kmo’s als grote onderneming) maar het zeggenschap over de energiegemeenschap beperkt zich tot natuurlijke personen, lokale overheden of kleine ondernemingen. Klimaan check? Check!
-
In een EG hebben burgers, lokale overheden en kleine ondernemingen dus de touwtjes in handen. Klimaan check? Check!
-
Energiegemeenschappen van burgers voeren bovendien activiteiten uit die betrekkingen hebben op energie, dus elektriciteit of warmte, groen of grijs. Verder dienen ze een ecologisch, sociaal of economisch (voor hun leden of de regio waar ze actief is) doel na te streven. Het maken van winst is dus ondergeschikt aan dit hoofddoel. Klimaan check? Check!
Voor de volledigheid dient gemeld te worden dat er ook een officiële term ‘hernieuwbare energiegemeenschap’ wordt gebruikt. Hierbij gaan de activiteiten uitsluitend over hernieuwbare energie en kunnen er geen grote ondernemingen aan deelnemen. Deze gemeenschap heeft ook als rechtspersoon het eigenaarsschap van de gebruikte installaties. Ook dit is het geval voor Klimaan CVSO die als burgercoöperatie de hernieuwbare installaties in eigendom heeft. Verder duiken we niet dieper in de verschillende termen, want we voelen dat we als Klimaan aan de voorwaarden voldoen en willen vervolgens de daad bij het woord voegen.
We willen ons daarom als energiegemeenschap aanmelden bij de VREG. Er zal een overeenkomst worden afgesloten tussen de leden van de energiegemeenschap die de o.a. de verdeling van de gezamenlijke opgewekte stroom verder afspreekt. Later meer daarover. Maar lees gerust alle details verder na via dit handig overzicht: Energiegemeenschappen | VREG
Nu we de intro achter de rug hebben, kunnen we binnenkort de volgende stap nemen!
Ben je geïnteresseerd om deel te nemen? Word lid van de vzw en/of aandeelhouder van Klimaan cvso of een andere energiecoöperatie! Tot binnenkort!
door Sabine Wuytens | dec 27, 2021
Interview met Daan Vandenberghe, 6e jaarsstudent & klimaatactivist te Hagelstein
Ik klap mijn laptop open voor ons online meeting. Het is stipt 16:00 wanneer ik de Zoom meeting inkom, en toch heeft Daan me al een berichtje gestuurd: “Ik zit in de meeting”. Het leven is dan ook niet aan de wachters, de mensen op de zijlijn. Het moet vooruit gaan!
Daan Vandenberghe is het jongste lid van Klimaan, een vzw uit Groot-Mechelen met een klimaatneutrale missie. Door deel te nemen aan enkele acties en online vergaderingen die Klimaan voerde, werd hem iets duidelijk. “Ik zat in online meetings en dacht: deze acties kan ik ook in mijn school doen! Ik wil het niet aan oudere mensen overlaten om klimaatactie te ondernemen. Ik wil zelf invloed hebben op mijn eigen toekomst, en het lot in eigen handen nemen. Het is gewoon te belangrijk. Ik doe dit niet voor anderen, of om mijn ouders trots te maken. Ik doe dit in de eerste plaats voor mezelf, omdat ik de wereld mooier wil achterlaten dan hoe ik erin geboren ben.”
“De wereld redden doe ik voor mezelf, niet om mijn ouders trots te maken”
Zijn school, dat is College Hagelstein, een middelbare school te Sint-Katelijne-Waver, netjes ingeplant tussen de vele tuinbouwbedrijven en industrie. Een groene school, of dat is toch alvast wat de website belooft. Als vijfdejaarsstudent vond hij op Hagelstein een klimaatmaatje in Oskar Bonte, iemand die op al zijn ambitieuze ideeën en plannen enthousiast reageerde – een zeldzame reactie, zo blijkt.
“De meeste mensen zijn op zoek naar een reden om een plan niet uit te voeren, of een manier om je ervan te overtuigen dat iets géén goed idee is.”, vertelt Daan. “Oskar was de enige die anders reageerde, namelijk enthousiast en opgewekt, met een “let’s do this” mentaliteit. Wat een verademing. Want wie gelooft dat verandering mogelijk is, heeft alles in handen om die verandering te realiseren.”
“Het begint allemaal met een simpele vraag. Het probleem is, veel mensen stellen de vraag niet eens. Het is zoals het is, en niks wat ik doe gaat daar iets aan veranderen. Of: dit is niet mijn probleem. Ook veel jongeren in mijn omgeving hebben die mentaliteit”.
Klimaatacties op school: hoe begin je eraan?
Daar stonden ze dan, in maart 2021, als twee vijfdejaarsstudenten in volle coronacrisis, met een plan om op hun school het klimaat hoger op de agenda te krijgen.
“Eigenlijk ging het al vrij snel om veel meer dan enkel het klimaatvraagstuk. Want hoe organiseer je een klimaatactie? Hoe zet je ideeën om in acties? We hadden een groepje vrienden verzameld waarmee we konden brainstormen, en daar kwam een waslijst aan goede ideeën uit. Maar we konden onmogelijk al die ideeën tegelijk uitvoeren. We moesten dus prioriteiten stellen, en keuzes maken. Choose your battles.”
Op onderstaande foto: Daan en klasgenoten helpen op een stuk grond nabij de school om van afgesnoeide takken een houtkant. Zo zorgen ze er mee voor dat de eigenaar van het stuk land de takken niet verbrandt, maar inzet als landschapselement.
“Onze eerste idee was een renovatietraject omwille van de aanzienlijke energiebesparing die dat zou kunnen teweegbrengen. De school heeft momenteel geen zonnepanelen, de isolatie kan verbeterd worden, etc. Daarvoor hadden we de medewerking – en vooral financiering – nodig vanuit KITOS (de overkoepelende scholengroep waar Hagelstein deel van uitmaakt, nvdr).
We zaten een paar keer samen met de directie en verantwoordelijke voor infrastructuur, maar het werd al snel duidelijk dat we dit niet binnen onze schoolcarrière op Hagelstein zouden kunnen realiseren. Als leerlingen mogen we wel ideeën aanbrengen, maar voor beslissingen op beleidsniveau worden we niet serieus genomen.”
“Als leerlingen mogen we wel ideeën aanbrengen, maar voor beslissingen op beleidsniveau worden we niet serieus genomen.”
Het moesten dus projecten zijn die ze volledig zelf konden realiseren, zonder medewerking van de directie. We begonnen ook het belang in te zien van sensibiliseren. Een actie hoeft geen maximale klimaatwinst te hebben, als het mensen maar op een positieve manier bereikt en dingen bijleert. Zo kwamen er een aantal andere projecten in het vizier.
Zo hingen ze als eerste actie 7 vogelkastjes in het bos bij Hagelstein, dat momenteel geplaagd wordt door de aanwezigheid van de processierups. “Nestkastjes zorgen voor meer vogels, en die zijn dan weer de natuurlijke vijand van de processierups. Twee vliegen in één klap”.
Drankautomaten met plastic waterflesjes
“Een doel waar we ons al een tijdje voor inzetten is de verwijdering van de drankautomaten op de speelplaats. De plastic waterflesjes in die automaten zijn single use en belanden vaak op de speelplaats. Bovendien kosten zowel de waterflessen als de PMD-zakken om de flesjes in te doen geld. De vele clean-up acties vond ik in eerste instantie positief, maar ik zag in dat het probleem op die manier niet weggaat. Het zou toch veel beter zijn om de bron van het afval weg te nemen, niet langer plastic waterflesjes te gebruiken en over te stappen op drinkbussen?”
Het lijkt simpel, maar toch is het voorlopig niet eenvoudig gebleken om de drankautomaten weg te krijgen. Daan en zijn vrienden namen al contact op met het bedrijf dat de automaten plaatst, praatten met de directie over het weghalen van de automaat, regelden met de ouderraad de aankoop van 200 drinkbussen die op de volgende FLUO-actie van de school gratis zullen worden weggeschonken, …
Maar voorlopig staan de drankautomaten er dus nog. Zullen ze weg zijn tegen de tijd dat Daan van school gaat? Hij hoopt erop. “We plannen nu een petitie voor alle leerlingen, zodat we kunnen aantonen dat ons idee breed gedragen wordt.”
Luchtzuiverende plantjes in elke klas
“Een tijdje terug hebben we in samenwerking met de leerkrachten een actie gedaan om in elke klas luchtzuiverende plantjes te plaatsen. Enkele leerkrachten hadden veel stekjes gemaakt van planten en zorgden op die manier voor de plantjes. Wij zijn dan in elke klas gaan praten over de werking van de plantjes, en alle klassen waren heel blij met het initiatief. Het is een actie die weinig impact heeft op het klimaat, maar wel hoog scoort op gezondheidsvlak. En dat is minstens even belangrijk als onze klimaatmissie.”
Eindejaarsactie
We willen na de kerstvakantie een energiescan plannen op school. Daarvoor kunnen we gebruikmaken van de “Klimaankoffer”, een koffer met verschillende sensoren en meettoestellen om energieverbruik te meten. Hiervoor werken we samen met Klimaner Kris De Cree, die ook in St-Kat-Waver woont. Het is een grootschalige actie dus die moeten we goed plannen.
Meer dan klimaatproblematiek
Daan en zijn vrienden beperken zich niet tot de klimaatproblematiek. Zo was er onlangs een heftig debat over het schoolreglement aangaande kledij. Zo stond erin dat leerlingen “geen aanstootgevende kledij” mogen dragen. “Dat reglement is echt achterhaald, want de drager van de kledij kan onmogelijk bepalen wat voor een ander aanstootgevend is. Het geeft extra macht aan mannen, want zij kunnen op die manier vrouwen veroordelen voor kledij, terwijl het eigenlijk hun eigen reactie op die kledij is die veroordeeld zou moeten worden.”
“We willen de fakkel overdragen naar lagere graden, zodat het geen stille dood sterft.”
“We willen de fakkel overdragen naar lagere graden, zodat het geen stille dood sterft. De acties die we nu starten, kunnen door leerlingen in lagere jaren voortgezet worden. We hebben een praktische raad gebouwd die in elke graad (1e, 2e en 3e) een coördinator heeft. Dat lukt voorlopig goed, enkel de 2e graad loopt wat moeilijk met corona, doordat die graad op een ander tijdstip speeltijd heeft en op die manier dus moeilijk bereikbaar is voor uitwisseling tijdens de schooluren.”
Zelf aan de slag op school?
Wil je zelf ook actie ondernemen op jouw school? Op deze website vind je informatie op maat van jouw klas, en op deze website vind je een lijst met allerlei acties die je kan ondernemen!
door patrickvanassche | dec 16, 2021
Wij hebben hard gewerkt!
De 2 winnende straten van onze wedstrijd ‘Win een Groene Straat’ (Borchtstraat en Willem Geetsstraat) kregen er heel wat klimplanten, bodembedekkers en ontharde stukken bij. Een stap dichter bij meer waterinfiltratie en een groenere stad.
Geïnspireerd? Download onze handleiding op https://klimaan.be/plant-je-eigen-geveltuin/ en onze plantenfiches op https://klimaan.be/gevelplanten/.
door patrickvanassche | dec 14, 2021
Autodelen.net en Klimaan hebben een lokaal project deelmobiliteit ingediend voor de wijk Nekkerspoel. Met dit project willen de projectpartners de buurtbewoners uit de bewuste wijk uitdagen om 60 dagen de wagen aan de kant te laten staan ten voordele van duurzame mobiliteitsalternatieven. In ruil mogen de buurtbewoners van de wijk voordelig een waaier aan duurzame alternatieven uittesten: van deel(bak)fietsen en de trein tot autodelen en carpoolen. Door de (vaak nog ongekende) vervoersmiddelen aan den lijve te ervaren, wordt de overstap aantrekkelijker. Bovendien wordt met de hele buurt een traject afgelegd, waardoor buurtbewoners elkaar kunnen steunen en warm maken om het nieuwe verplaatsingsgedrag vol te houden.
De doelstelling van het project is drieledig:
- Het bewustmaken van de hele wijk over de alternatieven en de voordelen van auto-, fiets-, en stepdelen verder bekend maken.
- Het activeren van buurtbewoners om de uitdaging aan te gaan en gedeelde mobiliteit te Hiermee mikken we op burgers die het autodelen overwegen (overwegingsfase van gedragsverandering). Het eigenhandig testen en de ondersteuning op maat wil hen over de streep halen om de stap naar deelmobiliteit (definitief) te zetten.
- Het warm maken van de buurt voor gedeelde mobiliteit op basis van de ervaringen van de deelnemers na afloop van het project. De positieve ervaringen met deelmobiliteit moeten de mindset van de bredere buurt verder positief beïnvloeden en een zaadje planten voor de transitie van autobezit naar -gebruik.
Rol van Ambassadeurs
Doorheen het hele project is de rol van ambassadeurs en mond-tot-mondreclame cruciaal. Voor het meekrijgen van de buurt is het oprichten van een ambassadeursnetwerk cruciaal. Dit zal vertrekken vanuit (het netwerk) van vrijwilligers van Klimaan en Autodelen.net. Er worden momenteel nog bijkomende communicatiepartners gezocht in de wijk (handelaars, verenigingen, ouder/wijkcomités).
Ben je geïnteresseerd in duurzame en/of gedeelde mobiliteit en woon je in Nekkerspoel? Stip dan 20 december om 17u30 aan in je agenda! Dan komen we in zaal Papenhof met jullie, ambassadeurs, een eerste keer samen om te kijken wat er leeft en hoe we jullie buren overtuigen om mee te doen aan het project.
Omwille van COVID-regels weten we graag hoeveel mensen we kunnen verwachten. Stuur daarom een mailtje naar patrick.vanassche@klimaan.be om je aanwezigheid te bevestigen.
door Sabine Wuytens | nov 26, 2021
Alex Polfliet is energie-expert van consultancybureau Zero Emission Solutions en schreef onderstaand opiniestuk, dat ook in De Morgen werd gepubliceerd.
Op de groothandelsmarkt noteert gas vier keer zo hoog als een jaar geleden, de elektriciteit is nu drie keer duurder. Dat kwam uitvoerig aan bod in de media. Het politieke debat concentreert zich op wat het beleid kan doen om de pijn voor burgers en bedrijven te verzachten. Maar dat debat komt veel te laat. Want België wordt veel meer dan andere landen getroffen door de hoge energieprijzen. En dat hebben we geheel aan onszelf te wijten. Aan het jarenlange (gebrek aan) beleid, maar ook aan ons persoonlijk gedrag.
Het energieverbruik per capita ligt hier namelijk veel hoger dan gemiddeld in Europa. Dat België meer energie-intensieve bedrijven kent, is een te gemakkelijk excuus om volgende aberraties te maskeren: industriële grootverbruikers krijgen gigantische kortingen op netkosten en heffingen. Daarbovenop krijgen bepaalde bedrijven miljoenen uit het klimaatfonds om hun CO2-kost te compenseren. Zonder ook maar de minste tegenprestatie. Geen wonder dat die industrie energie-intensief blijft.
Onze woningen verbruiken 70 procent meer per vierkante meter dan gemiddeld in Europa. Bovendien zijn ze een pak groter. Niettegenstaande de Vlaamse overheid al jaren poogt de energetische renovatiegraad op te krikken, met een premie hier en een e-peilverplichting daar, is de renovatiesnelheid drie keer trager dan wat zou moeten. Want de gemiddelde Vlaming lijkt liever te investeren in een dure keuken, dan in een energiezuinige woning.
Vlaanderen telt ongeveer 95 procent minder warmtepompen dan Nederland. Geen wonder: in Nederland wil men van het gas af, in Vlaanderen geeft men premies voor een gasketel. De heffingen op onze aardgasfactuur bedragen 0,16 ct/kWh (cent per kilowattuur), deze op elektriciteit liefst 4,12 ct/kWh. Maar meer dan kibbelen over wie in deze schuld treft, doen de Vlaamse en Belgische regering niet. (Voor de duidelijkheid: ze hebben allebei boter op het hoofd.)
10 procent van onze energie komt van hernieuwbare bronnen. België is daarmee het Europese kneusje. Kernenergie is goed voor 7 procent. En dus moeten wij nu 83 procent van onze energie aan dramatisch hoge prijzen invoeren. De productiekost voor zonne- en windstroom is bij nieuwe installaties lager dan 50 euro/MWh, zonder subsidie. De elektriciteitsbeursprijs noteerde vrijdag 132 euro/MWh. Massaal investeren in zon en wind is dus een no-brainer. Toch is de PV-sector (fotovoltaïsch) dit jaar in elkaar geklapt omdat men het vertrouwen in de overheid kwijt is na het debacle over de terugdraaiende teller. En nog bestaat de Vlaamse regering het om de Europese Richtlijn over energiegemeenschappen zo beperkend mogelijk in te vullen. Een vergunning halen voor windturbines wordt steeds moeilijker, de normen zijn in Vlaanderen strenger dan elders. Dit jaar is de groei van het aantal turbines slechts een derde in vergelijking met vorig jaar en dat was al geen schitterend jaar. Heel wat bedrijven willen wel windturbines of grote zonneparken plaatsen, maar botsen op een njet van de overheid.
En ga zo maar door. We hinken achterop inzake elektrische wagens. Bij ons bedroeg het aantal nieuw ingeschreven ‘full electric vehicles’ in 2020 amper 1,58 procent. In Nederland was dat 15 procent, in Noorwegen 45 procent. En het gemiddeld aantal verreden ‘fossiele’ kilometers ligt bij ons dan weer 20 procent hoger dan in de ons omringende landen, ook het aantal ‘vrijetijdskilometers’. Want, hé, onze bedrijfswagen is gratis, dus laat ons daar maximaal van profiteren, niet?
Conclusie, de huidige hoge elektriciteits- en gasprijzen verzwakken onze concurrentiepositie en verarmen onze bevolking. De enige winnaars zijn de oude fossiele energiereuzen en schurkenstaten aan wiens infuus we al decennia hangen.
Wat kan de overheid nu doen? De federale regering kan de hogere btw-inkomsten integraal gebruiken om de ‘groene’ heffingen uit de elektriciteitsfactuur te schrappen. En voor fossiel werken met een omgekeerd clicksysteem: als de gas- en olieprijs daalt, een deel daarvan gebruiken om de accijns te verhogen. De btw op steenkool, nu 12 procent, moet worden verhoogd tot minstens het niveau dat geldt voor stroom (21 procent).
De Vlaamse regering moet inzake hernieuwbare energie alle registers opentrekken. Niet met subsidies, wel door zonnedelen écht te promoten, door eigenaars van grote geschikte daken te verplichten om zelf panelen te leggen of hun dak ter beschikking te stellen aan burgercoöperaties. En door windenergieprojecten die voldoen aan alle normen te vergunnen, in plaats van drogredenen te zoeken om ze tegen te houden.
door patrickvanassche | nov 25, 2021
“Ik ben Oskar en op donderdag 21 oktober heb ik de kans gehad om via de Youca-Day een dag voor Klimaan te werken.
Ik leef zelf klimaatbewust en probeer mijn CO2 impact zoveel mogelijk te beperken. Ik eet vegetarisch en verplaats me zoveel mogelijk met de fiets. Ook op school probeer ik met ‘Climate4Change’ de groene gedachte te triggeren.
Mijn eerste opdracht was om de tool “Impactschatter” te evalueren. Hmmm ik moet eerlijk bekennen dat ik me bij het functioneren van mijn koelkast tot op vandaag de dag geen vragen had gesteld… goed dat hier verandering in komt.
Toen ik de tool ‘ImpactSchatter’ bekeek, was ik benieuwd hoe energiezuinig onze koelkast is. Ik had verwacht dat dit in orde zou zijn. Toen ik zag dat het toestel een A/D toestel was en mijn mama me vertelde dat onze koelkast al 11 jaar oud was, kreeg ik al een voorgevoel.
Ik wou vergelijken hoeveel ik zou uitsparen als ik een A++/B toestel zou aanschaffen. Nadat de gegevens ingevuld waren, zag ik dat de aankoopkosten 250 euro lager liggen bij de aankoop van een A/D toestel MAAR toen ik de kosten van het verbruik zag was ik verbaasd. Ik zou na 10 jaar bijna 400 euro besparen puur op energiekost met een A++/B koelkast. Dat is veel geld en maakt de dure aankoopsom in mijn ogen goed!
Een ander belangrijk aspect zijn de milieukosten want een hoge CO2 uitstoot door het verbruik heeft niet alleen een grote impact op onze energiefactuur maar ook voor het klimaat. Ik keek op toen ik zag dat ons huidige toestel een zeer hoge CO2 uitstoot heeft. Ik zag dat door de aankoop van een nieuw toestel er 450 ton CO2 minder zou geproduceerd worden wat het equivalent is van anderhalve boom. Ik ben een persoon die houdt van harde bewijzen door middel van een transparante weergave van gegevens. Het is tof dat de gebruiker van ImpactSchatter door de gegevens zelf tot het inzicht komt dat een nieuw groener toestel niet alleen beter is voor het klimaat maar ook voor de portemonnee.
Wat heb ik hieruit geleerd?
Dat mijn koelkast toch niet zo groen is als ik dacht en dat ImpactSchatter een zeer gemakkelijke en handige tool is om te gebruiken. Tot slot heb ik met mijn mama de deal gemaakt dat de volgende keer dat we een koelkast gaan kopen, we eerst ImpactSchatter gaan raadplegen!”
door patrickvanassche | nov 17, 2021
Bron : Energiejournaal van 17/11/21
Sinds het arrest van het Grondwettelijk Hof, begin 2021, hebben gezinnen met zonnepanelen en een digitale meter niet langer het voordeel van de terugdraaiende teller. Ze hebben wel de mogelijkheid om hun overtollige zonnestroom te verkopen aan een energieleverancier.
Het vernieuwde dataplatform van de VREG geeft naast de informatie over elektriciteits- en aardgasprijzen, de steuncertificaten en garanties van oorsprong nu ook informatie over de gemiddelde teruglevergoeding.
Hieruit leren we dat de prijs die de energieleveranciers betalen voor een geïnjecteerde kWh zonnestroom gemiddeld hoog blijft. Sommige leveranciers zetten bewust in op een aantrekkelijk tarief voor klanten met zonnepanelen en digitale meter.
Bron: VREG
door trissegers | okt 28, 2021
Deze week was het zo ver! Klimaners gingen samen met de bewoners van de Willem Geetsstraat op zondag 24 oktober aan de slag om hun straat te vergroenen. De bewoners van de Willem Geetsstraat wonnen samen met die van de Borchtstraat de wedstrijd “Win een groene straat” die Klimaan in het voorjaar 2021 uitschreef. In het totaal dienden maar liefst 11 straten een aanvraag in om zo’n groene straat te winnen! De winnende straten konden rekenen op de hulp van vzw Klimaan voor het faciliteren en coördineren van het participatietraject, het uitbreken van de geveltuintjes en het planten van het gekozen groen. Dit leverde een dag vol actie en verbindende gesprekken op tussen de bewoners. En… het resultaat mag er zijn!
Wie volgt het groene voorbeeld van deze gemotiveerde Mechelaars?
