We kregen deze interessante vraag van Elke van Opstal of ze het beste werkende halogeen- en gloeilampen zo snel mogelijk zou vervangen door led of niet.

Stel dat we een lamp NIET vervangen, maar wachten tot ze kapot gaan. Dat lijkt het meest logische om te doen. We betalen dan iets later de prijs van de led-lamp. Dit maakt dus bijna geen verschil, want de prijs van ledlampen zal niet veel meer dalen. We betalen wel de extra energie die de halogeenlamp verbruikt en we gooien niets weg dat nog werkt.

De extra kosten voor de energie is makkelijk te berekenen. Een halogeenlamp verbruikt ongeveer 8 keer meer en een gloeilamp ongeveer 10 keer meer dan een moderne led-lamp. Stel dat je 5 halogeenlampen van 50 W hebt die het nog een jaartje uithouden en je ongeveer 4 uur per dag laat branden, dan kost je dat 365 kWh per jaar. De ledlampen zouden maar 45 kWh per jaar verbruiken. 5 halogeenlampen verbruiken dus 320 kWh meer per jaar dan dezelfde lichtopbrengst met LED technologie.

Als je 25 cent per kWh betaalt, kost het houden van je 5 halogeenlampen je dus 80 € meer per jaar. Een extreem hoog bedrag!

Iets weggooien dat nog werkt is echter een zonde, maar omdat de productiekost veel lager is dan de energiekost is deze uitzondering toegelaten. Zelfs als je weet dat het smelten van glas toch een vrij energie-intense bezigheid is. Een halogeenlamp gaat ook veel minder lang mee. Je moet dus echt wel geld teveel hebben als je zou beslissen om een halogeenlamp nog te vervangen door een nieuwe halogeenlamp. Je kan deze lampen dus best gewoon zo snel mogelijk naar het containerpark brengen.

De eindconclusie is dus dat het vervangen van werkende halogeen- en gloeilampen ZEKER MAG! Wat zeg ik: het zou bijna verplicht moeten worden ze zo snel mogelijk te vervangen. Het is dus de grote uitzondering op de regel omdat hun (primaire) energieverbruik extreem veel hoger ligt dan de energie om de lampen te maken. 

Maar er is meer: Lampen gebruiken ook allemaal energie op hetzelfde moment, namelijk als het donker wordt. Hiervoor heb je een energiesysteem nodig dat zeer veel vermogen kan leveren op piekmomenten. Het energiedebat zou al een heel stuk eenvoudiger geweest zijn als er geen enkele halogeen- of gloeilamp meer zou worden gebruikt en de bestaande dus zo snel mogelijk zouden worden vervangen. Doen dus, zo snel mogelijk, zodat we daar ook de energietransitie kunnen aanvangen.

Ook als je halogeenlampen hebt op 12V is dezelfde berekening als hierboven te maken, behalve dan dat je ook de transformator moet vervangen. De oude transformator is immers een echte mastodont omdat hij de extreme energievraag van halogeen moet kunnen leveren. Je moet dus rekenen op een extra kost van een 10 à 20 € voor een nieuwe (veel kleinere) transformator en wat installatiewerk. Maar eens dat werk is uitgevoerd, kan je ook genieten van die enorme besparing op je energiefactuur.

Eigenlijk hadden de halogeenlampen dus ook direct verboden moeten worden door de Europese Unie zoals bij de gloeilampen. Maar dat is door wat slim lobbywerk wat uitgesteld. vanaf 1 september 2018 mogen ze gelukkig ook niet meer worden verkocht.

En als extra: Spaarlampen vervangen of niet, dat is veel moeilijker.  Spaarlampen zijn soms gevaarlijk. Ze bevatten gasvormig kwik, wat extreem ongezond is (kankers) bij breuk. Heb je dus spaarlampen met een enkele mantel (waarvan je dus de gloeibuisjes ziet) dan stel ik voor om ze direct te vervangen, zeker als ze ergens hangen waar er een grotere kans op breuk is. Heb je spaarlampen met een extra mantel rond de gloeibuisjes, dan heb je geen risico, dan zou ik ze zo laten en wachten tot ze uitgaan.
TL vervangen door LED : TL is extreem zuinig, het verbruik is maar 2 tot 3 keer meer dan led. TL zou ik dus in bijna alle gevallen laten hangen, omdat je voor een TL naar LED armatuur inderdaad ook de starter in vele gevallen moet aanpassen. Dat zijn vrij hoge kosten als dit maar maximum 1/3 energiewinst oplevert