We mogen terugblikken op een intensief opstartjaar voor Klimaan. Exact een jaar geleden organiseerden we schoorvoetend een eerste bijeenkomst in het zaaltje achter de Hanekeef. Of er animo was voor het opstarten van een duurzame energiecoöperatie was toen de vraag. Het enthousiasme om collectief hier onze schouders onder te zetten was van toen af aan niet meer te stoppen.

Klimaan groeide uit tot een burgerbeweging die luidop durft nadenken over de huidige uitdagingen die op ons afkomen. De discussies werden opengetrokken en naast energie werden andere onderwerpen die aan de basis liggen van een duurzame welvaart onder de loep genomen. We discussiëren over systeemfouten binnen onze economie en welke disruptieve veranderingen nodig zijn om te ‘herdemocratiseren’.

Van grote vragen naar lokale antwoorden

Maar terzelfdertijd proberen we deze hamvragen ook door te vertalen naar zeer concrete en tastbare acties die we lokaal kunnen ondernemen. We zitten namelijk in hetzelfde schuitje: we willen niet bij de pakken blijven zitten, maar hoe beginnen we hier aan?

Het kan overweldigend aanvoelen wanneer je op je eentje nadenkt over hoe we bv. het landbouwsysteem duurzamer kunnen maken. Wanneer de vragen binnen Klimaan besproken werden, kwamen we tot de conclusie dat door partnerschappen aan te gaan met de talloze lokaal verankerde initiatieven het mogelijk zou moeten zijn voor elke inwoner van onze regio om maximaal 15 minuten te fietsen tot aan duurzaam lokaal geteelde groenten en fruit of diens verdeelpunt.

Klimaan vertelt duidelijk een verhaal dat bij de mensen ‘binnenkomt’. Ons economisch systeem barst uit zijn voegen, het dogmatische groeidenken moet dringend op de schop. Waarom zouden we akkoord zijn met het onduurzaam organiseren van onze vitale infrastructuur (denk aan landbouw, mobiliteit, energie,…) achter gesloten deuren, waar geen democratische controle is en waar de winst wegvloeit naar de zakken van enkelen die niet in het algemene belang denken? ‘Naïef’ denkt u, wanneer we ons sterk maken hier een alternatief voor te ontwikkelen? ‘Het komt door de leeftijd, later weet je wel beter en laat je dat ‘wereld verbeteren’ wel varen’ zei mijn peter bij Kerst 2018. Niets is minder waar. Een beweging van geëngageerde actieve burgers kan zo krachtig zijn dat geen enkele uitdaging uit de weg moet worden gegaan.

Een machteloos gevoel wanneer je naar het journaal kijkt? Of naar zo’n compilatie van het voorbije jaar dat op een campagnefilm van Greenpeace lijkt wanneer achtereenvolgens de extreme weersomstandigheden, de vluchtelingenstromen en de recordhoogtes aan temperaturen in één adem worden genoemd. Klimaan creëert een kanaal om van dat machteloos gevoel af te geraken en het heft in handen te nemen.

De uitdaging is namelijk niet meer puur technologisch van aard. We weten wat er moet gebeuren, wat effectieve strategien zijn zoals in de eerste plaats het versneld afbouwen van onze energievraag en vervolgens het massaal installeren van hernieuwbare energie. We moeten het duurzaam beheer van onze vitale ‘commons’ zoals gezonde lucht en water terug beheersbaar maken. We moeten inzetten op lokale oplossingen zoals deelmobiliteit en stadslandbouw waarvan de meerwaarde ook lokaal verdeeld en geherinvesteerd kan worden. Klimaan gelooft in het herwaarderen van partnerschappen en het creëren van synergiën tussen de verschillende bestaande organisaties. Door massaal gezamenlijk ons schouders hier onder te zetten zullen we bakens kunnen verzetten.

Collectief engagement

Zoals Dirk Holemans in zijn boek ‘vrijheid en zekerheid’ schrijft is er een samenhang tussen de groei van de individuele vrijheid en de stijging van de collectieve onmacht. We zijn het vermogen kwijtgespeeld om collectieve actie te ondernemen, ook al staan de grootste uitdagingen aller tijden ons op te wachten. De samenhorigheid en het wij-gevoel zie je momenteel alleen maar wanneer de Rode Duivels moeten scoren.

Wij willen scoren met een nieuw verhaal. We hebben de Klimaanrecepten in huis om de apathie in empathie en collectief engagement om te zetten. Het huidige politieke debat wordt gedomineerd door argumentenstromen rond angst, identiteit en de noodzaak aan doorgedreven economische groei. We zetten een alternatief daartegenover, over een samenwerkingseconomie met een maatschappelijke maatstaf. We herorganiseren ons en fixen het publieke debat.

Inclusieve burgerparticipatie om onze vitale welvaartsinfrastructuur (grond, energie, lucht en water) onder duurzaam beheer te brengen. Voor minder doen we’t niet.

Klimaan, we wensen dat je een opportuniteit vormt om onze democratie te herstellen en de transitie waar te maken.

Ons logo benadrukt de burgerbeweging die hier achter zit. Iedereen aan boord houden en echte participatie zal voor ons werken met volgende kerningrediënten: gelijkheid (iedereen is welkom), onafhankelijkheid van de beweging en rechtstreekse eigenaarschap voor burgers.

In 2019 zetten we volop in om samenwerkingsverbanden te starten tussen bestaande organisaties die al veel langer werk maken van duurzame levenskwaliteit: van stadslandbouw tot het meten van luchtkwaliteit en het bevorderen van de sociale cohesie.

Het speelveld verandert vanaf nu voorgoed. Burgers zitten niet langer in de tribune toe te kijken als passieve consumenten of het electoraat. Burgers nemen hun rol op en staan naast de overheid en het bedrijfsleven als evenwaardige speler op het veld.

Klimaan betekent de hoop die we koesteren. De energie die door onze aderen stroomt wanneer we samen komen en aan zinvolle dingen werken.

Tot binnenkort!